د. فه‌رهاد ئەتروشی، گۆ تی: ئەم یێ درەوا ل خۆ دکەین، هێشتا مافێن دەستپێکی یێن ژیانێ د دابینکری نین وەک موچە و ئاڤ و کارەب. ئێدی دەمێ هندێ نینە ب زیق زیقکا خوە و مللەتێ خوە ب خاپینی

د. محه‌مه‌د ئحسان، چه‌وا دزانیت پشتى لوبنانێ و سوریێ دێ ده‌ستێوه‌ردان لێ ئیراقێ هێته‌ كرن؟ كو ب پشـڕاستى دبێژیت: ئەز دشێم بێژم کا دێ کەنگی لێده‌ن و دێ ل کێ دەن و دێ کێ ژ ناڤ بەن!!

عادل عەبدولمەجید یوسف

ل دەستپێکێ پیرۆزە سیزنێ نوی یێ بەرنامێ ( تەڤن ) ل سەر شاشا ( وار ) بەرنامەکێ جدی و هزری، بەرنامەکە خوە جودا دکەت ژ بەرنامێن دی یێن هەیی، هەم وەک مژار هەم وەک ڕاوەستیان و هزرکرن دنوکە و پاشەروژێدا، ئەو پسیارێن فەلسەفی و سیاسی و کەلتوری هێژایی سەر ڕاوەستیانێ و دخوەداچونێنە، کو دەمەکیدا سەردەم یێ مژیلی دەم بوراندنێ و فەوزایێ و بەرزەبونێیە، ئەز نا خازم مجاملا هیچ شاشەکێ یان کەسەکی بکەم، لێ تشتێ ل ئاست ژی پێدڤیە ئەم گرنگ بەرێ خوە بدەینێ، میناکێن بسپور دبواراندا و مێهڤانکرنا وان ل سەر وان تەوەرێن ئەو کەس لێ د شاڕەزا ئێک ژ خالێن سەرکەفتی یێن هەر دیبەیت و مژارەکێنە، هەر چەندە هەرسێ بەرێزان ئاماژە ب هندێ دا کو ئێدی هەمی کەس هەمی تشت زانن و مایێ خوە دهەمی تشتا دکەن، تشتێ سەڕنجا من ڕاکێشایی بەرسڤا سەیدایێ ( فەرهاد ئەترۆشی ) بو، بو پرسیارا ( کوردۆیی ) دەما گوتیێ تو کیڤە بچی بەحسێ سیاسەتێیە و ل چایخانا ل باخچا تاکو شۆفێرێن تەکسیان ؟ د بەرسڤێدا سەیدایێ ( فەرهاد ) گەلەک جوان و ب جورئەت گوت، چونکی ژیارا خەلکێ مە هەمی ب سیاسەتێڤە یا هاتیە گرێدان، خەلک یێ کەفتیە دوی بازنێ سیاسیدا چ ب دلخوازی یان ژی بێی دلخوازی، ئەڤە راستیە، یا کو ل پشت گوتنا وی من پێ ئینایە دەر ئەو بوو، دەمێ بەرێ خوە ددەیە هەرێمێ، هەر سێکتەرێن بچیک بگرە تاکو دگەهیە چینا هەژاران هەر هەمی ب داهاتی و سەرێ هەیڤانڤە دگرێداینە، ما ژ سالا ٢٠١٤ وەرە گڕێیا ڤی خەلکی دگەل هەر دو حکومەتان مەرەم ژێ یا ئیراقێ و هەرێمێ مانە گڕێیا هاتنا مووچەییە ؟! ما بەدیلەک ژبلی مووچەیی د دەست ڤی خەلکیدا هەیە ؟! ئەڤ داهاتە کو مافێ سەرەکیێ خەلکیە مانە بویە کارتەک د دەستێن حکومڕاناندا!؟ ئەوێن موستەفید ژی ب سەدان بویاغان ڤێ کارتێ دنخێڤن و پەردەپۆش دکەن بۆ مانا ئیمتیازات و دەستکەفت و بەرژەوەندیێن تاکە کەسی ؟ ژ خوە دبەرسڤا پرسیارێن کوردویدا گەلەک ب وێرەکی ( ئەتروشی ) شیا وێ بێژیت یاکو مەفڕوز ئەوە ژمێژ هاتبا گوتن ئەگەر خوە تو ئێک ژی بی ژ دەسەلاتێ، هەر چەندە بۆ من ئەو پسیار یا ل هەبوونێ ل سەر سەیدایێ ( فەرهاد ) کو د دەمەکیدا تو پارێزگار بوویی و تو ژی جزئەک بوویی ژ حکومڕانیێ، لێ من د بەرسڤێن ویدا وەسان هەست پێکر، کو گەلەک جاران دلسۆزێن هەین و پێشنیارا گەلەک تشتان یا کری لێ وەک پێدڤی نەهاتیەکرن، گەلەک تشت ژ پارێزگاری مەزنترن، ب ڕەنگەکێ دی دبیت چەند بوچوون و روئیایێن نوی هەبن و پێشنیار ژی بکەن لێ سەرکردایەتی دێ هەر وێ کەت یا وێ دڤێت، من نەجارەکێ سەیدایێ فەرهاد دیتیە نەژی دنیاسم ژ نێزیک، لێ بڕاستی ژی مروڤەکێ سەر خۆ و دویر بین و گەلەک ب لۆژیکی و ڕیالستی خواندن دا وان مژار و پرسیاران، د سیما و لڤین و ئاخفتنێن ویدا ڕەشبینیەک هەبوو، چونکی ب حوکمێ ئەزمونێ و دیتنا وی بۆ سیاسەتێ دەستدانا سەر گەلەک برینان، بۆ نموونە نە رێکخسن و ده‌ستوور و ئیمتیازات و کەسێن نە ژ هەژی بو جهێن بلند و کومەکا دی یا بیاڤێن فەوزەوی، دپشت گوتنێن ویرا من هەست ب هندەک تشتان دکر کو دەم گەلەک زوی یێ دچیت و ئەگەر ب خوەرا نەگەهین و ڕەوش هەر یا هوسابیت ل بەندا پاشەرۆژەکا گەش نەبن، ڕاستیژی بڤی دەست و داری مروڤێن هوشیار دگەشبین نینن، ئەو گەشبینیا هەی ژی ڕەنگە یا وان کارەکتەرێن ژ دەرڤە بیت، لێ دیسان مەترسیە وەک جەنابێ وى ئاماژە پێدایی، ڕوژهەلاتا ناڤین وەک جسم نەهێت گوهۆڕین ژی لێ وەک حوکمرانی ڤەبری یا دگوهۆڕیناندا، ئێدی دەمێ هندێ نینە ب زیق زیقکا خوە و مللەتێ خوە ب خاپینی، وەک چاوا (د. فه‌رهاد ئەتروشی ) گوتی ئەم یێ درەوا ل خو دکەین، ژبەر دچاڤێن بیانیاندا ژی هندەک تشت گرنگن هێشتا مافێن دەستپێکی یێن ژیانێ د دابینکری نین وەک موچە و ئاڤ و کارەب و هتد .. ئەڤە ژ دەرئەنجامێ فەوزایێ نەبیت و نە ڕێکخستنێ نەبیت پا چیە؟!

جان جاک ڕوسۆ دبێژیت ( نیشتیمان ئەو جهەیە یێ کو هیچ کەسەک هندە یێ لێ دەولەمەند نینە کەسەکی بکریت، هەروەسا کەسەک ژی هندە یێ هەژار نینە کو نەچار بیت خوە و کەڕامەتا خوە بفڕوشیت )

دگوتارەکا جەنابێ سەڕوک ( مسعود بارزانیدا ) ئاخفتنەک ب زەلالی هاتە گوتن دەما گوتی ( ئەم ب چ ڕەنگا نە دبەرهەڤین بیرو باوەر و مەبدەئ و کلتورێ خوە ب گوهۆڕین بۆ رازیکرنا هیچ لایەنەکی )

دبەرنامێ تەڤندا سەیدایێ ( فەرهاد ) دوو سێ جاران وەسان گەهاند کو پێدڤیە وەک جۆگرافیا خوە بگونجینی، دیسان تو ب خوە وە بکەی کو تو یێ هەی، نموونا ( حەماسێ، تحریر الشام، تالیبان ) گەلەک ب لوژیکی و جوانی ئینا هەبوونێ، وەک جەنابێ وی گوتی جودا ژهندێ کا تو دگەلی یان نە، لێ وه‌ك رۆژه‌ڤ خوە سەلماند و مقاومەکر !؟ بەلێ کر و کلیلێن ئەفغانستان دانە دەست تالیبان، ل سوریێ ژی هەمان تشت، ل فلستینێ ژی ب ڕەنگەکی ژ ڕەنگان هەمان سیناریۆ ، فەهما ( ئەتروشی ) بو گوهرینێن دەڤەرێ گەلەک ڕیالستی بوو، ئەز باوەر ناکەم مروڤەک هەبیت د سیاسەتێدا نەزانیت ڕوژهەلاتا ناڤین جوداهی هەیە دگەل ڕوژئاڤا وەک بیر و ڕا و هەم ژی وەک جڤاک و حوکمڕانی .. مەرەما من ئەو نینە حوکمڕانی ببیتە دینداری یان علمانی لێ ( دەم و جهـ ) هاریکارن سیستەمەکێ حوکمڕانیێ یێ گونجایی بهێتە هەبوونێ،

دبیت من گەلەک ل سەر بوچوونێن ( ئەتڕوشی ) ئاخفت ئەڤەژی وێ ناگەهینیت کو من ئاگەهی لسەر ئاخفتنێن ( د. احسان نەبوون ) لێ ئەز دێ وەک بینەر و گوهدارەک یا خوە بێژم، من پێ سەیربوو دکتور بسپۆر بیت د پەیوەندیێن نێڤدەولەتیدا هەما هوسان ب ساناهی پێشبینێن خوە یان بێژین تەخمینێن خوە بێژیت و ب پشت ڕاستی، هەروەکی دێ بێژی دکتور یێ دگەل وان و دزانیت دێ چ ڕویدەت!!

دبێژیت: کاک ڕێبەر ئەز دشێم بێژمە تە ژ لوبنانێ و پاشی سوریێ و دێ گەهیتە ئیراقێ ، ئەز دشێم بێژمەتە کا دێ کەنگی داننێ و دێ ل کێ دەن و دێ کێ ژ ناڤ بەن !!

ئەڤ جورە گوتنە گەلەک دغەریبن، تو چاوا دزانی !! کێ ئەو پێزانین دانە تە هندە د دەقیق و تو یێ ژ خوە پشت ڕاست !؟

ئێ نە مەعقولە !؟ لەوما ژی موبالغەکرن د شڕوڤە و زانیاریاندا ب تایبەت تەخمین و روئیێ د داهاتیدا مەترسیە حوکمدان و دێ هوسا چێ بیت و دێ بڤی ڕەنگی ڕویدەت نەیا مەقبولە، ڕەنگە نوکە سەرکردەیێن شیعا ل ئیراقێ د هوشیاریه‌كێ دا بن ژبەر وان بویەرێن ل لوبنانێ چێبوین لێ دبیت ژی سیناریۆیه‌کا دی بۆ ئیراقێ هەبیت، نە لۆژیکە ل لوبنانێ چ رویدایە ل ئیراقێ ژی رویبدەت، ئەوا ل لوبنانێ رویدا ئیسرائیل بوو کری، لێ یا ل ئیراقێ بهێتە رویدان نزانین کا دێ هەر ئەوبن یان ژی ئەمریکا ب خوە دێ کەت، چونکی ژ ٢٠٠٣ وەرە ئیراق د ئەزمونێدا و ئەمریکا باش دزانیت دێ چ کەت .. ژبەر هندێ ئاخفتنێن دکتوری تامەکا موبالغێ تێدا بوو زێدەباری ب کارئینانا زاڕاڤێن بیانی یێن سیاسی، ئینانا نموونێن خۆ سێ چوار جاران وەسان دا دیارکرن کو هەروەکی ئەز هندێ دەرکەفتیم هندێ وەلاتان گەریایم ئەز دزانم دێ چل دونیایێ هێت !!! هەر چەندە ب جورئەتەکا مەزن و ب سەراحەت بەحسا حوکمرانیێ و دەسەلاتا باشور کر و شیا گەلەک ئارائێن هێژا پێشکێشکەت.. مژارەکا جدی بوو دوو کەسێن هێژابوون، من دوێ دەمژمێرێدا دوو مروڤێن سەریح دیتن تەمەنایێ دکەم مژارێن هوسا ئێک خەلەکە نەبن هیڤیدارم کوردو ڤی بابەتی دخەلەکەکا دی هەمان مێهڤان بینیتەڤە ژبەرکو من هەست پێکر هێشتا مایە پرسیار ژی مابوون..

ئێک تێبینی بتنێ من لسەر کاک کوردویی هەیە ئەگەر د خەلەکێن بهێتدا بەرچاڤ بهێت وەرگرتن باشە، دەما گوتنا کەسەکی دبێژی ئاماژێ ب ناڤێ وی بدە ..

پێدڤی بوو دەما تە گوتی ( کارەساتە نوژدارێ فەقەراتا ل قاتێ چوارێ بیت ) ڕەنگە ئەم گەلەک بزانین کو ئەڤە گوتنا ( فەرهاد پیربال )یە، لێ دڤێت ژی ناڤێ وی بهێتە گوتن.

سەرکەفتیبن و ئەم ل بەندا مژارێن جدینە..

بەرنامێ ( تەڤن )

مژار : ( گوهرینێن ڕۆژهەلاتا ناڤین گەفن یان دەلیڤەنە )

مێهڤان :

١ - فەرهاد ئەترۆشی - بپسورێ زانستێن سیاسی .

٢- د. محمد احسان - شارەزایێ پەیوەندیێن ناڤ دەولەتی

پێشکێشکار : ڕێبەر کوردو

دەمێ بەرنامەی ( 55:40 ) پێنجی و پێنج خولەک و چل چرکە ..

بەرنامە شەڤا ئێکشەمبیێ ل کەنالێ وار هاتییە پەخشکرن