حسێن قائیدى – شیره‌تكار ل سه‌رۆكایه‌تییا هه‌رێما كوردستانێ

گاڤەکا دیرۆكى د مه‌یدانا سووریا دا هاته‌ هاڤێتن و رۆلێ سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى، سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ د وى كارى دا دیاره‌، كو ڤه‌گه‌ڕیانه‌ بۆ دیمه‌شقێ كو پێشتر گۆتبوو و ئه‌و چێبوو یا وى كه‌رمكرى و ئەڤرۆ ژی دیار بوو ل ئانتالیا کو رۆلێ سەرۆک نێچیرڤان چەند گرنگە بۆ کوردان و پاراستنا وان ل سووریا.

رۆلێ سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د ددیتنا ل گه‌ل مه‌زلووم عه‌بدى دا گه‌له‌ك گرنگ بوو بۆ ئێكگرتنا هێزێن كوردى ل رۆژئاڤایێ كوردستانێ ب تایبه‌ت ژى د چارچۆڤێ ڤان هه‌ڤڕكیێن دویماهیێ دا كو ب هویرى ره‌وشا سووریا تێكچوویه‌ و پێدڤى ب كوردانه‌ و دوهى ئه‌و چێبوو یا نێچیرڤان بارزانى  سه‌ركردایه‌تییا هه‌رێما كوردستانێ گۆتییه‌ مه‌زلووم عه‌بدى كو دوباره‌كرنا سه‌ربۆرا هه‌رێمێ یه‌ ل گه‌ل رژێما ژ ناڤچوویى، ل رۆژئاڤا.

گۆتنێن د ناڤبه‌را سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى و مه‌زلووم عه‌بدى دا ل سه‌ر گرنگییا هه‌ڤكاریێ د ناڤبه‌را هێزێن كوردى دا بۆ پاراستنا كیانێ كوردان بوو ل سووریا و رۆژئاڤایێ كوردستانێ و ئالۆزیێن ره‌وشا سووریا پشتى ده‌ستوه‌ردانێن هه‌رئێك ژ توركیا و ئیرانێ و نه‌مانا هه‌ژموونا ئیرانێ ل وى وه‌لاتى و گوهۆڕینا هزرا توركیا هه‌مبه‌رى كوردان كو چه‌ك دانان و ئاشتى یه‌  دێ كوردان به‌ر ب ئاقاره‌كى دى به‌ن و دبیت د به‌رژه‌وه‌ه‌ندا كوردان دا بیت.

پشتی ڤێ یەکێ رێککەفتن د ناڤبەرا هەسەدێ و شەرعی دا چێبوون ل ئاستێ کو رێککەفتن بهێنە کرن و ئەڤ یەک ڤەرێژا دبلۆماسییەتا نێچیرڤان بارزانی بوو کو دیسا ئەڤرۆ ل ئانتالیا ئەڤ یەک ب دۆزا گرنگ زانی کو زامنکرنا مافێن کوردان بیت.

گوهۆڕینێن بله‌ز یێن گرێدایى كوردا ل سووریێ‌ گه‌له‌ك د ئالۆزن و چاڤه‌ڕێى گوهۆڕینێن به‌رده‌وامن د مه‌یدانا سیاسى و سه‌ربازى یا سووریا دا، ل ڤێ دویماهیێ ده‌ما نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما بۆ پاراستنا كوردێن رۆژئاڤا ل گه‌ل توركیا ل سه‌ر خه‌ت بووى، رۆلێ وى كارتێكرن ل دانوستاندنان ژى كر و بوو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ رێككه‌فتنێن نوكه‌ ل به‌راهییا مه‌ بهێنه‌ پێش.

خالێن رێككه‌فتنا د ناڤبه‌را هه‌سه‌دێ و حكومه‌تا سووریا دا كو ژ ئالیێ مه‌زلووم عه‌بدى و ئه‌حمه‌د شرع دا هاته‌ ئیمزاكرن،  نوینه‌راتى كرن و پشكداریكرن، مافێن كوردان، راوه‌ستاندنا شه‌ڕى، ئێككرنا سازییان، ڤه‌گه‌ڕاندنا ئاواره‌یان، داژتیكرنا تیرۆرێ، ره‌تكرنا دابه‌شبوونێ، و لژنه‌یێن هه‌ڤپشك بهێنه‌ پێكئینان.

ئه‌ڤ رێككه‌فتنه‌ دێ هێرشێن توركیا ل سه‌ر رۆژئاڤایێ كوردستانی راوه‌ستینیت، كورد دێ كه‌ڤنه‌ د ناڤا ده‌ستهه‌لاتێ دا و دێ شێن لڤینه‌كا دیمۆكراسى دروست كه‌ن، ئه‌و رێككه‌فتن دێ ئارامیێ بۆ وه‌لاتى ڤه‌گه‌ڕینیت و دێ بیته‌ ئه‌گه‌ر دانوستاندنێن نشتیمانى بهێنه‌ ڤه‌كرن و هه‌می پێكهاتێن سووریا دێ پشكداریێ د دروستكرنا نموونه‌یا سووریا دا كه‌ن كو ئه‌ڤ یه‌كه‌ ژى ژ ئالیێ نێچیرڤان بارزانى ڤه‌ ب مه‌زلووم عه‌بدى هاتییه‌ گۆتن و نێچیرڤان بارزانى دوپاتكریه‌، مافێن كوردان د ده‌ستوورێ سووریا دا بهێنه‌ پاراستن و هه‌روه‌سا كورد خۆ د سووریایا نوو دا ببینن.

سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى هه‌رده‌م دڤێت كوردان ل وى وه‌لاتى ب پارێزیت و به‌رژه‌وه‌ندیێن  وان یێ سیاسى د چارچۆڤێ ل هه‌ڤگوهارتن و گوهۆڕینێن دژوار دا دبۆریت بكه‌ته‌ ده‌ستكه‌فت ل جهێ شكه‌ستنێ و ژناڤچوونا كوردان و رایا جڤاتا ناڤده‌وله‌تى ژى بۆ كوردان هه‌ر ژ ده‌ستپێكا شۆڕشا سووریا و تا نوكه‌ ئه‌ڤه‌ بوویه‌.

بۆ پاراستنا مافێن كوردان د هه‌ڤڕكییان دا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى ل گه‌ل وه‌لاتێن ره‌خودۆر ل سه‌ر خه‌ت بوو ئه‌ڤ یه‌كه‌ نه‌بتنێ بۆ كوردێن رۆژئاڤا باشه‌، به‌لكو د چارچۆڤێ بجهئینانا خه‌ونێن مه‌زن یێن گه‌هشتنا كوردان ب په‌ناگه‌هێن ئاشتى و ئارامیێ ل توركیا و ئیراقێ ژى گرێدایه‌ و بۆ وێ یه‌كێ یه‌ پاشه‌رۆژا كوردان گه‌شتر بكه‌ت.

نێچیرڤان بارزانى كویر هزر دكه‌ت كو بۆ ب ده‌ستخستنا ده‌ره‌جكا بلند دڤێت ده‌رجێن دى ژى ب به‌زینى، له‌و نوكه‌ باشترین چاره‌ بۆ كوردێن سووریا ل گه‌ل بوونا ئه‌حمه‌د شه‌رعه‌، دوباره‌ تێكچوونا وى وه‌لاتى دێ ئاگرى به‌ره‌ف هه‌مى ئالییه‌كى به‌ت و كورد دێ زیانڤێكه‌فتیێن ئێكێ بن.

خه‌باتا به‌رده‌وام ل ده‌ما شه‌ڕى و تا نوكه‌ بوویه‌ نڤیسین و پاراستنا مافان ل سه‌ر به‌رپه‌ڕان هزره‌كا دى یا بالكێش یا سه‌رۆك نێچیرڤان بازرانى یه‌ كو  ده‌ما دانوستاندنێن ل گه‌ل مه‌زلووم عه‌بدى ئێك ژ وان خالان ئه‌و بوو كو سه‌ربۆرا كوردان پشتى سالا 2023یێ و كه‌فتنا رژێما بعس نه‌ دانانا چه‌كى بوو به‌لكو پاراستنا هێزێن پێشمه‌رگه‌ى بوو د چارچۆڤێ ده‌وله‌تا مه‌زن یا ئیراقێ دا و ئه‌ڤ هزر ل سووریا ژى نوكه‌ بهێت بجهـ ئینان كو هێزێن سووریا دیمۆكرات گه‌ر چوونه‌ د ناڤا سوپایێ سووریا دا بێگومان ئه‌ڤ پێنگاڤه‌ دێ مافێن وان وه‌ك كه‌س ژى پارێزیت و د ده‌ستوور و قانوونێن وى وه‌لاتى ژى دا دێ كوردان رۆل هه‌بیت.

دوله‌تدارى ب تێگه‌هێ نێچیرڤان بارزانى د قووناغان را ده‌رباز دبیت و وه‌ك د پترییا گۆتارێن وى دا قوربانیدان بۆ هنده‌ك تشتان دڤێت ل قووناغێن ب حه‌مد و ل سه‌ر خۆ ب رێڤه‌ بچیت بۆ وێ یه‌كێ كاودان ژ ده‌ست ده‌رنه‌كه‌ڤن.

بێ ده‌نگى هنده‌ك جاران نیشانا به‌رگریێ یه‌ و بێ ده‌نگییا كوردان ل ده‌ما شه‌ڕێ ڤێ دوماهیێ و پاراستنا سنۆرێن خۆ و نه‌ دروستبوونا شه‌ڕى د ناڤبه‌را هێزێن كوردى و ئه‌حمه‌د شه‌رع دا جۆره‌كێ دى یێ پاراستنا كوردان بوو كو كورد به‌ره‌ف سه‌رگێژى و قۆچانێیه‌كا دى نه‌برین كو د ئه‌سل دا كورد نه‌ پیدڤى بوون.

هه‌ڤڕكى، شه‌ڕ، گه‌شبینى و خه‌ون هه‌رده‌م دروشمێن سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى بوون بۆ رۆژئاڤا و پاراستنا خه‌ون و هیڤیێن وان و دووربوون ژ هزرێن ئاشۆپى و رازیبوون ب یا هه‌یى و بكارئینانا وێ بۆ به‌رگریێ، سیاسه‌تێ و تا د گه‌هییه‌ مافێ سه‌ربه‌خۆ و هه‌ر ئه‌ڤه‌ ئه‌و بوو یا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى گۆتییه‌ مه‌زلووم عه‌بدى.