گاڤ

بەری دەمەکی وەزارەتا ساخلەمییێ د بەیانەکێ دا راگەهاندبوو؛ چەند حالەتێن تایا خوینبەربوونێ ل هەرێما کوردستانێ هاتینە تۆمارکرن، لێ پەیڤدارێ وەزارەتا ساخلەمییێ بۆ گاڤ گۆت: شاشیەکا نڤیسینێ د بەیانا مە دا هەبوو، مە راستڤەکر و چ حالەت ل هەرێما کوردستانێ نەهاتینە تۆمارکرن.

وەزارەتا ساخلەمییا هەرێمێ، ئەڤرۆ ل دۆر بەلاڤبوونا تایا خوینبەربوونێ راگەهاندبوو؛ سەرژێکرنا گیانداران ل مال قەدەغە یە و ب تنێ ل جهێن دەستویردایی دروستە ئەڤ کارە بهێتەکرن.

د پشکەکا بەیانا خۆ دا وەزارەتا ساخلەمیێ یا هەرێمێ نڤیسیبوو؛ چەند حالەتێن تایا خوینبەربوونێ ل ئیراق و هەرێما کوردستانێ هاتینە تۆمارکرن. لێ پاشی پشکا نڤیسینێ یا تایبەت ب هەرێما کوردستانێ ڤە هاتە ژێبرن و ل دۆر ڤێ چەندێ گاڤ پەیوەندی ب وەزارەتا ساخلەمییێ کر و د. سەرکار سوورچی، پەیڤدارێ وەزارەتا ناڤبری بۆ گاڤ گۆت؛ شاشییەکا نڤیسینێ د بەیانا مە دا هەبوو و مە راستڤەکر، سوپاس بۆ خودێ هەتا نوکە چو حالەت ل هەرێما کوردستانێ نەهاتینە تۆمارکرن.

وەزارەتا ساخلەمییا هەرێمێ، ئەڤرۆ، ئەینییێ، 2025-04-25، بۆ خۆ پاراستن ژ تایا خوینبەربوونێ چەند رێنماییەک ئاراستەیی وەزارەتا ناڤخۆ، پارێزگەهـ و ئیدارەیێن سەربەخۆ یێن هەرێمێ کرن و راگەهاند؛ ژبەر نێزیکبوونا جەژنا قوربانێ دا کو وەلاتییێن هەرێمێ ژ تایا خوینبەربوونێ بهێنە پاراستن ل گەل مە د هاریکاربن و بلا ئەڤ رێنماییێن ل خوارێ بهێنە بجهئینان.

1. سەرژێکرنا گیانداران ب هەر رەنگەکی ل مال قەدەغە یە و ب تنێ ل جهێن دەستویردایی دروستە ئەڤ کارە بهێتەکرن.
2.  پێدڤییە قەساب جلک و دەستکێشێن لاستیکی ل بەر خۆ بکەن. بەروڤاژی دێ ب توندی تویشی سزایی بن.
3.  ب دو حەفتییان بەری گیاندار بهێتە سەرژێکرن، پێدڤییە ب دەرمانێن مێش و مۆران گیاندار هاتبیتە رەشاندن.
4. پشتی گیاندار دهێتە سەرژێکرن، پێدڤییە ب باشی جهـ و کەلوپەلێن سەرژێکرنێ بهێنە پاقژکرن. بۆ ڤێ چەندێ ژی رێژەیا (0.5%) یا کلۆری بهێتە بکارئینان. ئانکۆ بۆ هەر لیترەکا فاسێ یازدە لیترێن ئاڤێ بهێنە بکارئینان. ئەڤەژی دبیتە رێژەیا (6%) ژ فاسێ.
5.  پێدڤییە وەلاتی گۆشتێ سۆر ل جهێن رێپێدایی بکڕن و تەختکێ پارچەکرنا گۆشتی و یێ کەسکاتییێ د جودا بن، پشتی پارچەکرنا گۆشتی ب باشی کەلوپەلێن خۆ ب ئاڤا گەرم و سابینێ پاقژ بکەن. هەروەسا پێدڤییە گۆشت بۆ دەمەکی بهێتە کەلاندن.
6. ل بەر کرنا جلکێن هچک-درێژ ل دەمێ سەرەدانا جهێن فرۆتنا گیانداران بۆ خۆ پاراستن ژ زیندوەرێن بچویک (ئاخینک، کێزک و کرنیکان).

نەخۆشییا تایا خوینەربوونێ تویشی وان کەسان دبیت یێن ل بازارێن کڕین و فرۆتنا پەز و بزنان کار دکەن. ئەڤ نەخۆشییە برێیا زیندەوەرەکێ بچویک کو ل دناڤا پیستێ گیانداری دا دژیت دروست دبیت. ئەگەر ڤی زیندەوەرێ بچویک لەقەک ل کەسەکی دا ئەڤ نەخۆشییە بۆ وی کەسی دهێتە ڤەگوهاستن لێ مەرج نینە هەمی زیندەوەرێن بچویک ئەڤ ڤایرۆسە هەبیت.

ل رۆژێن بۆری چەند کەسەک ل  کەرکووکێ تووشی ڤێ نەخۆشییێ بوون و کەسەک ژوان فەرمانبەرێ نەخۆشخانەیەکا فێرکارییێ بوو و گیانێ خۆ ژ دەست دا.