دادگەھا فیدرالی...(محکمە المھداوی), دادگەھا سێمێلێ...(محکمە التفتیش)

بەلاڤ بکە

کوڤان حسێن

ژێک جوداکرنا دەستهەلاتان بێگومان بۆ ھندێ نینە ھیج کەس و لایەنەک یان دەزگەھەک ژ رەخنێ یان پرسیارا بلندتربیت یا ب چ رەنگی بۆ کەسێ نەبیت پرسیاران بکەتن لسەر (ئەدائا) وان د ھندەک پرسێن دیارکری دا، بۆ دەستهەلاتا چارێ ھەیە ھندە پرسیاران بکەتن ھەتا رادەیا درستکرنا گۆمانێ ب وێ ھیڤیێ راستی دیار بیت و عەدالەت بەرقەرار بیت

1

دادگەھا ئیراقێ ناڤێ فیدرالی ژی ب مخابنی ڤە پێڤەیە، لێ بوویە ئالاڤەکێ سیاسی بۆ ئێکلاکرنا ھندەک پرسێن سیاسی تێدا ھەرەسێ دئینن ل پشت یاساێن ھەر وان ئافراندین و یەک لایانە، ئەڤ نەمازە پشتی رێفراندوما خەلکێ کوردستانێ وەک چەکەک دژی ھەر بەرژەوەندیەکا خەلکێ دویەمین نەتەوا ئیراقێ دھێتە بکارئینان. ھەرچەندە دبیت گەمژەیی بیت مرۆڤی باوەری ب دادگەهـ و عەدالەتا داگیرکەران ھەبیت، لێ ھەر چنەبیت ھێشتا ئەم ب نەچاری ئیراقی نە, ئەرێ خێرە دادگەھا فیدرالی پرسیارا سیستەمێ فیدرالی بخوە ناکەتن و سازیێن وێ و سنۆر و دەستهەلاتێن وێ و دابەشکرنا سامان و دەستهەلاتێن فیدرالی. گۆمان نینە دادوەرێن فیدرالی باش و قەنج رامانا فیدرالی و وەلاتەک پتر ژ نەتەوەیەکێ ھەبن و ماف و ئەرکین ھەر ھەرێمەکێ دزانن د وەلاتەکێ دیموکراتی دا چیە و چەوایە و ھەتا کیرێ یە. خەلکێ ئیراقێ یەکەم یاسا نڤیسیە وەک دبێژن لێ پتشی 3000 سالان ژ نڤیسینا یاساێن (حەمورابی) ھێشتا بێ عەدالەتترین وەلات دبیت ئیراق بیت. سەربورا ئیراقیان لگەل دادگەھان نەمازە پشتی سەردەمێ مەلکی. دادگەھا مەھداوی 1958 وێڤە کەفیتە گیانێ سیاسی و کەسانێن سڤیل ب بریارەکا پێشوەخت و ب ھیتاف و سلوگانان خەلک کێشانە بەر سیدارەدانێ.(محکمە الشعب) 1968 وێڤە بەعسیان گیانێ ھەمی ئازادی خوازەکێ ئیراقی ژ شوعیان تا حزب الدعوە، تا پارتیان و ئیکەتیان ب ئەرزانی و بلەز سزایێ مرنێ پەسەند دکرن. نوکە ژی ھەمان بریارن لێ د چرچووڤێ یاسایێ وەرپێچاینە و ھەر بریارەک بۆ خەلکێ کوردستانێ ئەنفالەکا دی یە، لێ لسەر دەمێ دیجیتالی دا بریارێن دادگەھێن ئیراقێ ھندە سیاسی نە لەوما ئێدی (ئەنترپول) کەسێ بۆ ئیراقێ ناگریت و دبیت ب ھزاران کەسان ب مەرەمێن سیاسی  فەرمانێن گرتنێ ل سەر هەبن. دادگەھا فیدرالی ل دەف من نوکە (مجلس قیادە) بۆ زورینەیا شیعەیان ئاڤا بوویە ئەرک بەرپرسیارەتیا وێ بتنێ تا گێریا مەزھەبی و نەتەویە. خۆڤەشارتن ل پشت یاسا پرسێن ئیراقێ چارەسەر ناکەتن. ھەموو کورد دزێن پەترولێ نە و ھەمی سنە ژی (تیرورستن) بناڤێ بریارێن دادگەھێ. ئەو دادگەھا پرسیارا تالانکرنا ئیراقێ نەکەتن و پرسیارا سنۆربەزاندنا ترکیا و ئیرانێ و کویتێ نەکەتن و پرسیارا دزینا ب ملیارا دۆلاران نەکتن پشتی 2003 چ باوەری و رێزەک دێ دناف خەلکێ دا ھەبیت نەمازە لگەل هەڤپشکێن خوە ل وەلاتی.

2

 داواکارێ گشتیێ سێمێلی ژی براستی سەرنج بۆ خوە راکێشایە و جورئەتەکا مەزن هەیە ب فەرمانێن راکێشانا ھەر کەسێ جار گۆتن یان نڤیسین ژ روژنامەڤانان نڤیسەران و بگرە ھونەرمەندان و ھەتا (تامسارێن تورێن جڤاکی) ژی. راست ئەو پەرێ رێزێ مە بۆ دەستهەلاتا داوەری و دادگەهـ و داواکارێن گشتی ھەیە. لێ ژ راستی پرسیار ئەڤە ھەچکو بێھنەکا سیاسی ژ باگررەوەندەکێ سیاسی ئەڤ بریارە دھێنە دان، ھندەکا تاگیریێ ژی پێڤە یە و بووینە وەک (شیرەکێ) لسەر ستوێ ھەر کەسێ باخڤیت. بتایبەت ب ئالیەکێ دا. دبیت ئەم ئەرک و بەرپرسیارەتی و سنورێ کارێ داواکارێ گشتی نەزانین لێ ئەم دزانین بێژین داواکارێ سێمێلێ یێ بەرێز بۆچی دوسەیەکێ لسەر گەندەلیێ ڤەناکەتن لسەر حکومەتێ و کەرتێ تایبە ژی؟,بۆچی پرسیارا ب دەھان وان بابەتان ناکەن ێن چڤاکێ کوردستانێ تووش بووی ژ (ئیستغلالێ)، خاپاندنێ، ھەدەردانێ، تالانکرنێ، خیانەت، جاشاتی، جاسوسی، مادێن هشبەر و ھەتا گەفێن ژناڤ برنێ؟ .ب بوچوونا من ئەڤ بابەتە ماقیلترین ژبۆ سازیا دادگەھان لێ خودان دەرکەڤن ل شینا ھندێ ببنە جھێ ترسێ بۆ خودان ھزرێن جودا یان سیاسی یان ھەتا ھونەری ژی. ئەگەر پەیاما حکومەتێ ئەو بیت دەڤێ خەلکێ بگرن ب بریاریێن داواکارێ گشتی. ئەڤە بێگۆمان ئاسان دەرباز نابیت، ئازادی دڤیا یا رھا بیت و ژ وێ قەرقودی دەرکەڤین کو دێ زالبین لسەر ھزر و گۆتنێن خەلکی، خەلک ئازاد و پیرۆزە و دادگەهـ و داواکارێ گشتی ژی بەرێزە. خوزی کوردستانێ داواکارەکێ گشتی یێ کارا ھەبا ل ھەر تشتەکێ نە بەرئاقل پرسیار کربا نە ب (انتقائی) و تول بیت.

زێدەتر دەربارەی