ئیسلامی و ئولترا نەتەوەپەرەستا برن و کورد شکەستن

بەلاڤ بکە

رزگار حمید شریف

پارتیا کۆنسەرڤاتیڤا ئیسلامیا ئاکەپە ب سەرۆکاتیا ئەردوگان شیا ب پارتیا مەهەپە یا ئولترا نەتەوەپەرەست و پارتیا کورێ نەجمەدین ئەربەکان ٣٢٢ ژ ٦٠٠ کورسیێن پەرلەمانی مسۆگەر بکەن. ئوپۆزسیۆنێ پێتڤی ب ٤٠٠ دەنگێن پەرلەمانی هەبوون بۆ گهۆرتنا سیستەمێ سەرۆک کۆماری یا ب هێز بۆ سیستەما پەرلەمانی یان ٣٦٠ دەنگان بۆ خستنا ڤێ پرسێ بۆ راپرسیا گشتی( رێفراندۆم) کو ئەڤ شانسە وان ژ دەست دان.

ئوپۆزسیۆنا سەرەکی ب ناڤێ میللەت کو ژ جەهەپێ و ٥ پارتێن دی پێک دهاتن بێ هەدەپە( پارتیا کەسکا چەپ) نەشیان ٣٠٠+ ١ ژ کورسیێن پەرلەمانی مسۆگەر کەن. رێژەیەکا باش ژ دەنگدەرێن هەدەپێ ل کوردستانا باکور دەنگێ خوە دانە پارتیا جەهەپە یا ل سەر دەستێ ئەتاتورکی هاتی چێکرن و بوونە ١٦٩ کورسی و ٢٣ کورسی زێدە کرن. پارتیا ئولترا نەتەوەپەرەستیا ئی کو هەڤپەیمانیا میللەتە و دژی مافێن کوردانە ٥٠ کورسی مسۆگەر کرن و مەهەپەیا ئولترا نەتەوەپەرێست د بەرەیا جمهوریەتا ب سەرۆکاتیا ئەردۆگان ژیک ٤٤ کورسی ئانین کو دژاتیا توندا پرسا کورد دکەت.

نە بەرەیا میللەت ب سەرۆکاتیا کلیچدار ئوغلو و نە بەرەیا جمهوریەت ب سەرۆکاتیا ئەردۆغان پرسا کورد نە کرنە مژارا هەلبژارتنان. هەدەپە ب ٦١ کورسیان و کێمکرنا ٦ کورسیان نە چوو ناڤ چ هەڤپەیمانیان دا. لێ چەند رۆژەکا بەری هەلبژارتنان بێ کو هیچ رێکەفتنەکا نڤیسکاری و بێ هیچ پرۆژەیەکێ بۆ پرسا کورد، داخواز ژ دەنگدەرێن خوە کر کو دەنگێ خوە بدنە کلیچدار ئوغلو. هەدەپە باشتر ئەو بوو نەچتە ململانیا ڤان دوو بەرەیان و دگەل ئالیێ سەرکەفتی هەڤپەیمانی گرێدابا و یان ژیک د گەرا دوویێ یا هەلبژارتنێن سەرۆک کۆماری، کارتا خوە ب کار ئانیبا و دەنگ دابا ئەردوگانی پشتی هندەک رێککەفتنان پشتە پەردەیە بۆ تورەنەکربا دەنگدەرێن مەهەپە.

ئەردۆگان پشتی مسۆگەرکرنا ٣٠٠+ ١ ژ کورسیێن پەرلەمانی و برنا دەنگێ ٤٩،٥ ٪. پێشبینی تێتە کرن د گەرا دوویێ دا ببیتە سەرۆک کۆمارێ ١٣ یێ تورکیا. دڤان پێنج سالێن داهاتیدا دێ ژ ئەگەرێ سیاسەتا هەدەپە، ئەردۆگان دەست ب تۆلڤەکرن بکەت و فشارێ زێدەتر ئێختە سەر کوردان و هەدەپە و گرتن و زیندانیکرنا ئەندامێن هەدەپە توندتر و زێدەتر بیت. پشتی رێککەفتن دگەل ئەسەدی ژیک وێ هەوڵ بۆ زڤراندنا ٣،٦ ملیۆن پەنابەرێن سوری بۆ سەر ئاخا رۆژئاڤایێ کوردستانێ بێتە کرن و کێمکرنا دەستهەلاتا کوردێن رۆژئاڤا.

ددیرۆکا هەڤچەرخا تورکیا دا ب تنێ ئاکەپێ شیایە بوێرانە دەست بۆ پرسگرێکا کورد ببەت و پرۆسێسا ئاشتیێ دەستپێ کەت و تەلەڤزیۆنا تەرەتە ٦ ڤەکەت. راستە ئەردوگانی دڤان سالێن داویدا سیاسەتێن توند بەرامبەر کوردان ب کار ئانی، لێ پشکەکا مەزن ژ ڤێ ئێکێ سووچێ پ ک ک و سیاسەتا نە پراگماتیا هەدەپە بوو. هەدەپێ شیا ل ٢٠١٥ دەمێ ئاکەپێ پێتڤی ب چەند دەنگان، ژ جهێ مەهەپە هەڤپەیمانی ب وانرا گرێدابان و چووبان ناڤ دەستهەلاتێ بۆ مسۆگەرکرنا مافێن کوردان.

هێشتا نە درەنگە کو هەدەپە ژ نیڤەکا رێکێ ب مەرجێن خوە رێککەفتنێ دگەل ئەردوگان بکەت و ببیتە جێگرێ پارتێن ئولترا نەتەوەپەرەستی و بۆ بەرژوەندیا کوردان بچیتە ناڤ دەستهەلاتێ. سیاسەت ل سەر ئەساسێ کەرب و کینێ نائێتە کرن، بەلکو یاریەکا زێدەکرنا بەرژوەندیایە و وەک کیسنجەر گوتی: دسیاسەتێدا دۆست و دوژمنێن هەردەمکی نینن، بەس بەرژوەندیێن هەردەمکی هەنە.

زێدەتر دەربارەی