ناڤه‌رۆكا كۆمبوونا جڤاتا وه‌زیرێن ههرێما كوردستانێ
بەلاڤ بکە
گاڤ
ئه‌ڤرۆ ب سه‌رپه‌رشتییا سه‌رۆكێ وه‌زیران مه‌سروور بارزانى جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ كۆمبوو، ئێك ژ ته‌وه‌رێن كورمبوونێ پرسا هنارتنا مووچه‌یێن مووچه‌خۆرێن ههرێما كوردستانێ بوو ژلایێ به‌غدایێ ڤه، جڤاتا وه‌زیران رژدى ل وێ ئێكێ كر، نابیت چ به‌هانه بۆ وه‌زاره‌تا دارایی یا ئیراقێ بمینن داكو مووچه‌یان نه‌هنێریت، جڤاتا وه‌زیرێن هه‌رێمێ دیاركر ژى، هه‌رێم دژى ته‌وتینا مووچه‌ى نینه و ساله‌كه ڤێ پرۆسه‌یێ ب رێكا هژمارا من ل هه‌رێمێ ده‌ستپێكرى یه.
ل ده‌ستپێكا كۆمبوونێ سالڤه‌گه‌ڕا بۆمبه‌بارانكرنا باژێرێ قه‌لادزێ ژ لایێ فرۆكه‌یێن رژێما به‌عس ل سالا 1974ێ هاته ل بیرئینان. پاشى سه‌رۆكێ وه‌زیران باس ل سه‌ره‌دانا سه‌رۆككۆمارێ تركیا ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان بۆ هه‌ولێرێ و گرنگیا سه‌ره‌دانێ كر و گۆت، سه‌ره‌دانێ دێ كاریگه‌رى لسه‌ر خورتكرنا په‌یوه‌ندیێن دو قۆلى هه‌بیت.
د بڕگه‌یا ئێكێ یا كۆمبوونێ دا ل وه‌زیرێ دارایی یێ هه‌رێمێ،ئاوات شێخ جه‌ناب راپۆرته‌ك ل دۆر گاڤێن وه‌زاره‌تێ پێشكێشكر بۆ هنارتنا مووچه‌یێ هه‌یڤا نیسانێ كو به‌رى چه‌ند رۆژان لیسته بۆ به‌غدا هاتینه هنارتن و چاڤه‌رێ یه وه‌كى هه‌یڤا بۆرى دگه‌ل ناوچه‌یێن دى یێن ئیراقێ مووچه‌یێ مووچه‌خۆرێن هه‌رێمێ ژى بهێته هنارتن.
پاشى وه‌زیرێ دارایی و ئابۆرى، چه‌ند میكانیزمه‌ك دانه دیاركرن كو د راپۆرته‌كێ دا هاتینه دانان بۆ بجهئینانا پێگیریێن ههرێما كوردستانێ د وارێ داهاتێن نه پترۆلى یێن هه‌رێمێ و چه‌وانیا هه‌ڤپشككرنا به‌غدا ل گۆره‌ى ده‌ستوورى و یاسایا بودجه‌یا فیدرال و یاسایا برێڤه‌برنا دارایی، ئه‌ڤه‌ژى وه‌كو ده‌ستپێشخه‌رییا حكومه‌تا هه‌رێمێ بۆ ئێكلاكرنا ڤێ پرسێ، ب ره‌نگه‌كى كو مژارا داهاتان نه‌بیته رێگر ل همبه‌ر خه‌رجكرنا شایسته‌یێن دارایی یێن هه‌رێمێ، به‌رى هه‌مییان ژى مووچه‌یێ مووچه‌خۆرێن ههرێما كوردستانێ.
ژلایێ خۆڤه جڤاتا وه‌زیران ده‌ستخۆشى ل ڤێ ده‌ستپێشخه‌ریێ كر و دیاركر ژى، نابیت چ به‌هانه بۆ وه‌زاره‌تا داریی یا ئیراقێ بمینن داكو مووچه‌یێ مووچه‌خۆرێن هه‌رێمێ نه‌هنێریت، هه‌روه‌سا رژدى ل ب بانكیكرنێ (ته‌وتینێ) ب رێكا هژمارا من هاته كرن ب رێكا وان بانكێن باوه‌رپێكرى یێن بانكا ناڤه‌ندییا ئیراقێ رێپێداین، جڤاتا وه‌زیران راگه‌هاند ژى، هه‌رێم چ جاران دژى ته‌وتینا مووچه‌ی نه‌بوویه و نابیت.
ل دۆر هنارتنا پترۆلا ههرێما كوردستانێ ژى، حكومه‌تا هه‌رێمێ دیاركر، ئه‌و خوازیارن بله‌ز ده‌ست ب پرۆسه‌یا هنارتنێ بهێته كرن، ب وى ره‌نگێ حكومه‌تا هه‌رێمێ لسه‌ر رازى بووى و ژ لایێ كۆمپانیا سومۆ بهێته فررتن و داهاتێ وێ ژى بچیته ناڤ گه‌نجینه‌یا گشتى یا فیدرال.
د بڕگه‌یا دووه‌م یا كۆمبوونێ دا، چه‌ند پێشنیاز بۆ ئاسانكاریكرنێ بۆ ڤه‌گه‌ڕاندنا پێشینه‌یێن بانكێن پسپۆرى یێن ل ده‌ڤ وه‌لاتییان هاته كرن ( پێشینه‌یێن خانوبه‌ران، چاندنێ، ئاكنجیبوونێ، پیشه‌سازى، گه‌شتوگوزارێ و هه‌ڤژینیێ)، هه‌روه‌سا په‌سه‌ندكرنا چه‌ند پێشنیازان سه‌باره‌ت ب ئێكلاكرنا قه‌رێن بانكێن بازرگانى و بابه‌تێ رێژه‌یا قازانجێ بانكى یێ لسه‌ر ڤان قه‌ران و رێكارێن وه‌گرتنا ڤان قه‌ران ل گۆره‌ى یاسایا چاكسایێ، لژنه‌یه‌ك ژى هات پێكئینان بۆ دانانا میكانیزمێن وه‌رگرتنا ڤان قه‌ر و پێشینه‌یان.
د بڕگه‌یا سێیێ دا، ره‌شنڤیسێ په‌یره‌وێ ( پۆلینكرنا به‌لێنده‌ران و دانان د لیستا بێبه‌هركرنێ د پشكداریكرنێ دا ل ههرێما كوردستانێ) هاته پێشكشكرن و ب پڕانییا ده‌نگان په‌یره‌و هاته په‌سه‌ندكرن بۆ وێ ئێكێ به‌لێنده‌رێن نه ژێهاتى ژ یێن خودان شییان بهێنه جوداكرن و دویر خستن كو شیانێن بجئیهانا كاران نینن.
