سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ میۆنشن دا چ كر؟
بەلاڤ بکە
گاڤ – راپۆرتا شڕۆڤه‌كارى
كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ ب پشكداریا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و ژماره‌یه‌كا سه‌ركرده‌یێن جیهانێ برێڤه‌دچیت، ئه‌رێ گرنگیا پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ دا چیه و ره‌نگڤه‌دانا وێ ل سه‌ر پاشه‌رۆژا هه‌رێما كوردستانێ دێ چ بیت؟ سه‌ركرده‌یێن وه‌لاتان چ په‌یام گه‌هاندنه سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و چه‌ند كۆمبوون هاتنه كرن؟ كۆنفرانسێ میۆنشن چیه؟ بۆچى ئه‌و كۆنفرانس یێ گرنگه؟ بابه‌تێن كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله چنه؟ پشكدارێن كۆنفرانسى كینه؟ كیژ لایه‌ن و وه‌لات ژ كۆنفرانسى هاتینه دویركرن و بۆچى؟ كۆنفرانس چه‌وا دهێته پاره‌داركرن و دیرۆكا كۆنفرانسى چیه؟
گرنگیا پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ میۆنشن دا چیه؟
ل گۆره‌ى دیتنا ژماره‌یه‌كا چاڤدێرێن سیاسى و نڤیسكاران، پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ میۆنشن دا گرنگیا خۆ ژ بۆ هه‌رێما كوردستانێ هه‌یه.
دلشاد شه‌هاب په‌یڤدارێ سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ ل دۆر پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ میۆنشن دا بۆ گاڤ دیار دكه‌ت "هه‌رێما كوردستانێ یاریكه‌ره‌كێ سه‌ره‌كى یه د هه‌ڤكێشێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست دا و ب تایبه‌ت ل ئیراقێ و ئه‌ڤه نه جارا ئێكێ یه هه‌رێما كوردستانێ پشكداریێ د ڤى كۆنفرانسى دا دكه‌ت كو بۆ چه‌ندین سالان ب شێوه‌یه‌كێ كاریگه‌ر و ئه‌رێنى پشكدارى تێدا كریه".
دوهى پێنجشه‌مبیێ، ل گه‌ل گه‌هشتنا نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ بۆ میۆنشن ژ بۆ پشكداریێ د كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ دا، وان دیداره‌ك ئه‌نجامدابوون، په‌یڤدارێ سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ ل دۆر وێ دیدارێ بۆ گاڤ گۆت "ئێك ژ دیدارێن گرنگ، ل شڤێدێ بوو دناڤبه‌را سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ دا، ئه‌و دیداره گه‌له‌ك یا باش بوو و تێدا به‌حس ل گاڤێن گه‌هشتنێ ب رێككه‌فتنێ ل دۆر بابه‌تێ بودجه‌یێ و په‌ترۆلێ و هه‌مى كێشه‌یێن هه‌ڤپشك هاتبوو كرن، گۆتوبێژ د ئه‌رێنى بوون".
ل دۆر گرنگیا كۆنفرانسێ میۆنشن ژ بۆ هه‌رێما كوردستانێ، عه‌بدولسه‌لام به‌روارى شاره‌زا د سیاسه‌تێ دا بۆ گاڤ دیاركر "ڤى كۆنفرانسى دو گرنگى هه‌نه، ئێك؛ ده‌رفه‌ته‌كه كو سیاسه‌تمه‌دار و سه‌ركرده‌یێن جیهانێ ئێكدو ببینن و بیروبۆچوونان لێكبگوهۆڕن، دو؛ د ڤان جۆره كۆنفرانسان دا، هنده‌ك لێكۆلین و راپۆرت دهێنه پێشكێشكرن".
گۆت ژى "ئه‌ڤ دیدارێن هۆسا جهێ لێكگوهۆڕینا بیروبۆچوونان و زانینا بیروبۆچوونێن هه‌ڤدویه، وه‌لاتێن ئه‌ورۆپى ژى ڤان دانوستاندنان و خالێن د كۆنفرانسى دا دهێنه به‌حسكرن دكه‌نه بنه‌ما بۆ پرۆژه و گاڤێن ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى".
سه‌باره‌ت گرنگیا ڤى كۆنفرانسى ژ بۆ هه‌رێما كوردستانێ، ناڤهاتى دیار دكه‌ت "بێگۆمان ئه‌وێن پشكداریێ د كۆنفرانسى دا دكه‌ن، سه‌ركرده، سه‌رۆك، سه‌رۆكوه‌زیر، وه‌زیر و به‌رپرسێن جیهانى نه، هه‌روه‌سا كه‌سایه‌تیێن ناڤدار ژى پشكداریێ تێدا دكه‌ن، هه‌رێما كوردستانێ ژى وه‌ك هه‌رێمه‌ك و پشكه‌ك ژ ده‌وله‌ته‌كێ پشكداریێ تێدا دكه‌ت ئه‌ڤه نیشانا وێ چه‌ندێ یه كو جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى و جیهانا لیبرال دیمۆكرات خۆشحاله كو هه‌رێما كوردستانێ پێگه‌هێ خۆ دناڤ جڤاكێ نێڤده‌وله‌تى دا هه‌بیت، هه‌روه‌سا ره‌نگه په‌یامه‌ك بیت بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین و وه‌لاتێن جیهانا سیێ كو سه‌ره‌راى هه‌مى ئاسته‌نگان و كێشه‌یان هه‌رێما كوردستانێ نموونه‌یه‌كه ب ته‌نیشت هه‌وه ڤه".
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو هه‌ڤده‌م ل گه‌ل ئالۆزیێن ده‌ڤه‌رێ و هێرشێن میلیشیایان و برسیكرنا گه‌لێ مه، پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د ڤى كۆنفرانسى دا یا گرنگه كو سه‌ركرده‌یێن جیهانى تێدا به‌رهه‌ڤن.
ل دۆر رۆلێ سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى دیاركر "كارێزما و رۆلێ سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى گه‌له‌ك ده‌رگه‌هـ بۆ مه ڤه‌كرن، وه‌كى سه‌ره‌دانا وى بۆ فره‌نسا ل سالا 2017".
هه‌روه‌سا په‌رله‌مانتاره‌كێ به‌رێ ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كر كو پشكداریا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ د كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ میۆنشن دا دو په‌یام هه‌نه.
د. رێناس جانۆ ل دۆر گرنگیا پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ میۆنشن دا بۆ گاڤ دیاركر "پشكداریا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ میۆنشن دا دو په‌یام هه‌نه، په‌یامه‌ك ژێ گرنگیا جیۆپۆلیتیكا یا هه‌رێما كوردستانێ یه كا ئه‌ڤ جهه چه‌ند یێ گرنگه بۆ وه‌لاتێن جیهانێ ژ روویێ ئاسایشێ و ته‌ناهیێ ڤه، ژ لایه‌كێ دى ڤه، گرنگیا كه‌سایه‌تیا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى دگه‌هینیت كو د كۆنفرانسه‌كێ ژ ڤى جۆرى دا پشكدار ببیت".
ژ لایێ خۆڤه، نڤیسكار فه‌رهاد حاجى ل دۆر پشكداریا نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ د كۆنفرانسێ میۆشن دا بۆ گاڤ دبێژیت "كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله یێ میۆنشن ل سه‌ر شه‌ڕێ غه‌زه، شه‌ڕێ ئۆكراینا، كۆچبه‌ریێ و سه‌قاى یه، ئه‌ڤه مانشێتێن سه‌ره‌كى نه، لێ د كۆریدۆران و د هۆلان دا كا چ رویدده‌ت پشتى كۆنفرانسى، ئه‌و یا گرنگه".
گۆت ژى "كه‌سایه‌تیه‌ك ب دویربینى و سه‌نگا سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى، دێ شێت گه‌له‌ك تشتان بۆ مه ژ كۆنفرانسى بینیت، هه‌ر كۆنفرانسه‌كێ جیهانێ بهێته گرێدان، سه‌رۆكێ مه یان نوینه‌ره‌ك یان سیاسه‌تمه‌داره‌كێ مه تێدا هه‌بیت، ئه‌ڤ چه‌نده بۆ مه باشه".
كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئێمناهیێ د سالڤه‌گه‌ڕا شێستێ دا
ل گۆره‌ى مالپه‌رێ كۆنفرانسى، كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ MSC 2024 د ده‌مێ دناڤبه‌را ئه‌ڤرۆ 16 تا كو 18ى ڤێ هه‌یڤێ دا ل میۆنشن ل ئه‌لمانیا برێڤه‌دچیت و تێدا به‌حسێ ئالنگاریێن ئێمناهیێ یێن هه‌ره سه‌ره‌كى ل جیهانێ دهێته كرن، هه‌روه‌سا سه‌نته‌رێ میۆنشن یێ ئاسایشێ MSC كو ل پاییزا سالا 1963 هاتیه دامه‌زراندن، دێ ئاهه‌نگێ ب هه‌لكه‌فتا شێست سالیا دامه‌زراندنا خۆ گێڕیت.
دیار ژى كریه؛ د ده‌مێ 60 سالێن بۆرى دا، كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئێمناهیێ به‌رده‌وام د پێشڤه‌چوونێ دا بوو و د نوكه دا فره‌ره‌نگتر بوویه و ژماره‌یه‌كا شێوازێن دانوستاندنان و چالاكیێن نوى ب خۆڤه گرتینه و ره‌وشا ئه‌منى یا به‌رده‌وام د گوهۆڕینێ دا به‌حسكریه، ل گه‌ل وێ چه‌ندێ ژى، ئه‌ركێ وێ یێ سه‌ره‌كى نه‌هاتیه گوهۆڕین ئه‌و ژى مینبه‌ره‌كێ بۆ دانوستاندنێن گرنگ دابین بكه‌ت وه‌كى درویشمێ وێ یێ سه‌ره‌كى یێ ئاڤاكرنا ئاشتیێ ب رێكا دانوستاندنێ.
هه‌روه‌سا ئاژانسا DW دیاركریه "هه‌ر سال ل هه‌یڤا شوباتێ، مه‌زنه سیاسه‌تمه‌دار ل كیشوه‌رێن جیهانێ ل میۆنشن ژ بۆ به‌رهه‌ڤبوونێ ل كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ جیهانى كۆم دبن، كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ ل ئه‌ڤ ساله ئاهه‌نگێ ب هه‌لكه‌فتا سالڤه‌گه‌ڕا خۆ یا شێستى دگێڕیت و سیاسه‌تمه‌دار، سه‌ركرده‌یێن ئه‌منى و له‌شكه‌رى ل سه‌رانسه‌رى جیهانێ دێ گرنگترین بابه‌تێن گرێداى ئێمناهیا نێڤده‌وله‌تى به‌حسكه‌ن".
بۆچى كۆنفرانس یێ گرنگه؟
كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ میۆنشن كو ژماره‌یه‌كا سه‌رۆك و سه‌ركرده‌یێن جیهانێ دگه‌هینیته هه‌ڤدو گرنگیه‌كا مه‌زن هه‌یه.
ل گۆره‌ى راپۆرته‌كا ئاژانسا DW، كۆنفرانسێ میۆنشن ده‌لیڤه‌یه‌كا كێم وێنه‌یه ل سه‌ر ئاستێ جیهانێ ژ بۆ به‌حسكرنا سیاسه‌تێن ئه‌منى و جهێ ئێكانه‌یه كو ئه‌ڤ ژماره‌یا نوینه‌رێن حكومه‌تان لێ به‌رهه‌ڤ ببن، ژ وان ژى حكومه‌تێن دژى ئێكدو هه‌روه‌سا سه‌ركرده و شاره‌زایێن ئێمناهیێ.
ئارمانجا كۆنفرانسى نه ب تنێ د به‌رنامه‌یێ وێ دایه، به‌لكو كۆنفرانس ده‌لیڤه‌یێ دده‌ته بكه‌رێن سیاسى په‌یوه‌ندیێ ب هه‌ڤدو بكه‌ن، بیروبۆچوونان دناڤ ژوورێن كۆمبوونان دا لێكبگوهۆڕن، هه‌ڤدو بنیاسن، مفاى ژ هه‌لویستان وه‌ربگرن، هێلێن سۆر بكێشن و بیروبۆچوونان بۆ چاره‌كرنا ئالۆزیان لێكبگوهۆڕن.
بابه‌تێن كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئه‌ڤ ساله MSC 2024 چنه؟
بابه‌تێن شه‌ڕێن ل ئۆكراینا و غه‌زه هه‌روه‌سا كێشه‌یێن كۆچبه‌ریێ و گوهۆڕینا سه‌قاى و ژیریا ده‌ستكرد ژ گرنگترین ته‌وه‌رێن كۆنفرانسى نه.
هه‌روه‌سا ئالنگاریێن سیاسى و جیۆسیاسى و ئابوورى و ئێمناهیا سایبه‌ر و ژماره‌یه‌كا ته‌وه‌رێن دى د كۆنفرانسى دا دهێنه به‌حسكرن.
د مالپه‌رێ ئه‌له‌كترۆنى یێ كۆنفرانسى دا هاتیه؛ د كۆنفرانسێ سالا 2024 دا دێ ژماره‌یه‌كا بابه‌تێن گرنگ وه‌كى رۆلێ ئه‌ورۆپا د ئێمناهیێ و به‌رگریێ دا، دیتنا نوى بۆ سیسته‌مێ جیهانى و كارتێكرنێن گوهۆڕینا سه‌قاى ل سه‌ر ئاسایشێ و ژماره‌یه‌كا ته‌وه‌رێن دى هێنه به‌حسكرن.
پشكدارێن كۆنفرانسى كینه؟
كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئێمناهیێ ب پشكداریا 50 سه‌رۆك و سه‌رۆكوه‌زیرێن وه‌لاتێن جیهانێ و ب ده‌هان وه‌زیر و به‌رپرسێن جیهانى ئه‌ڤرۆ ل میۆنشن ده‌ستپێكریه.
ل گۆره‌ى رێكخه‌رێن كۆنفرانسى، نزیكى 50 سه‌رۆك و سه‌رۆكوه‌زیرێن وه‌لاتێن جیهانێ و پتر ژ 100 وه‌زیران زێده‌بارى سه‌رۆكێن ژماره‌یه‌كا رێكخراوێن نێڤده‌وله‌تى و رێكخراوێن جڤاكێ سڤیل د كۆنفرانسى دا به‌رهه‌ڤن.
هه‌ر ئێك ژ نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ و محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ و ژماره‌یه‌كا سه‌ركرده‌یێن جیهانى وه‌كى ئۆلاف شۆلز شیره‌تكارێ ئه‌لمانیا، ئه‌نتۆنى بلینكن وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا، ئه‌نتۆنیۆ گۆتیرێس ئه‌میندارێ گشتى یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى و ژماره‌یه‌كا سه‌ركرده‌یێن جیهانێ پشكداریێ د كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله 2024 یێ میۆنشن دا دكه‌ن.
هه‌روه‌سا كامالا هاریس جێگرا سه‌رۆكێ ئه‌مریكا، وانگ یى وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ چینێ، ئورسۆلا ڤۆن دێر لاین سه‌رۆكا كۆمیسیۆنا ئه‌ورۆپى ژى د كۆنفرانسى دا پشكدارن.
هه‌روه‌سا دهێته چاڤه‌رێكرن وه‌زیرێن ده‌رڤه یێن وه‌لاتێن G7 د په‌راوێزا كۆنفرانسى دا كۆمبوونه‌كێ رێكبێخن.
د كۆنفرانسى دا، زێده‌بارى په‌نه‌ل و سمینارێن د به‌رنامه‌ى دا، سه‌رۆك و سه‌ركرده‌یێن وه‌لاتێن جودا جودا دانوستاندنان ل گه‌ل هه‌ڤدو د په‌راوێزا كۆنفرانسى دا بۆ پێشڤه‌برنا په‌یوه‌ندیێن دوقولى و به‌حسكرنا بابه‌تێن رۆژه‌ڤێ دكه‌ن.
ئه‌و لایه‌نێن ژ كۆنفرانسى هاتینه دویركرن
ژ به‌ر بابه‌ت و ئه‌گه‌رێن جودا جودا هنده‌ك وه‌لات و لایه‌ن ژ كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئه‌ڤ ساله هاتینه دویركرن.
كریستۆف هویسگن سه‌رۆكێ كۆنفرانسێ میۆنیش یێ ئاسایشێ یه هه‌ر ژ سالا 2022 تا نوكه، ئه‌و ل دۆر لایه‌نێن ژ كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله هاتینه دویركرن دبێژیت "مه حكومه‌تا رۆسیا بۆ كۆنفرانسى داخواز نه‌كریه، لێ ئه‌م رۆسیان ژ رێكخراوێن نه‌حكومى داخواز دكه‌ین".
د سالا بۆرى ژى دا، هویسگن هه‌مان بڕیار دابوو كو ل وى ده‌مى ئێكه‌مین كۆنفرانسێ میۆنشن بوو پشتى ده‌ستپێكرنا شه‌ڕێ رۆسیا ل سه‌ر ئۆكراینا چونكى كۆنفرانسێ سالا 2022 ل رۆژا 19ى هه‌یڤا شوباتێ ده‌ستپێكربوو به‌رى ده‌ستپێكرنا شه‌ڕێ رۆسیا ل سه‌ر ئۆكراینا ل 24/2/2022.
هه‌روه‌سا كارگێریا كۆنفرانسى بڕیار دایه ئیران بۆ كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله نه‌هێته داخوازكرن، هویسگن د ڤى ده‌رباره‌ى دا دبێژیت "د حاله‌تێ ئیرانێ دا، ئه‌م ژ حكومه‌تا ئه‌لمانیا و ژ ئه‌مریكیان گوهلێدبین كو گرنگیپێدان ب گۆتوبێژان نینه، د ڤى ره‌وشێ دا، ئه‌م ب تنێ ئیرانیان ژ رێكخراوێن نه‌حكومى داخواز دكه‌ین".
هه‌روه‌سا ژماره‌یه‌كا پارتێن سیاسى یێن ئه‌لمانى ژى ژ كۆنفرانسێ ئه‌ڤ ساله هاتینه دویركرن و ئه‌گه‌رێ دویركرنا ئێك ژ وان پارتان هه‌لویستێ وێ یه به‌رانبه‌ر رۆسیا.
ل گۆره‌ى هویسگن "هنده‌ك پارتێن سیاسى یێن ئه‌لمانى ژ وان ژى پارتا ’پێگوهۆڕ ژ بۆ ئه‌لمانیا’ یا راستره‌و یا پوپیۆلیزمى هاتیه دویركرن، هه‌روه‌سا پارتا ’هه‌ڤپه‌یمانیا سارا ڤاگنكنیخت’ ژى هاته دویركرن كو ئه‌و پارته‌كا چه‌پره‌و یا نوى یه د مه‌یدانا سیاسى یا ئه‌لمانیا دا لێ وێ هه‌لویسته‌ك هه‌یه ب حه‌زژێكرن بۆ رۆسیا دهێته سالوخه‌تدان".
كۆنفرانس چه‌وا دهێته پاره‌داركرن؟
ل گۆره‌ى راپۆرته‌كا د ئاژانسا DW یا نووچه‌یان یا ئه‌لمانى دا به‌لاڤبووى، كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ ژ لایێ حكومه‌تا ئه‌لمانیا یا فیدرالى، حكومه‌تا ویلایه‌تا باڤاریا و لایه‌نێن چاڤدێر ژ كه‌رتێ تایبه‌ت ڤه دهێته پاره‌داركرن.
رێكخه‌رێن كۆنفرانسى هه‌ر ئێك ژ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه یا ئه‌لمانیا، هه‌ردو وه‌زاره‌تێن به‌رگریێ و گه‌شه‌پێدانێ، ئۆفیسا حكومه‌تا ویلایه‌تا باڤاریا بۆ ئێمناهیا زانیاریان و سوپایێ ئه‌لمانیا وه‌ك هه‌ڤپشكێن حكومى دهژمێریت.
هه‌روه‌سا ژ كه‌رتێ تایبه‌ت، كۆمپانیێن بایر، ئه‌مازۆن، مێتا، مایكرۆسۆفت و ژماره‌یه‌كا كۆمپانیێن شیره‌تكاریێن كارگێرى ژ چاڤدێرێن سه‌ره‌كى دهێنه هژمارتن.
ديرۆكا كۆنفرانسى
كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئێمناهیێ بۆ ئێكه‌م جار ل سالا 1963 ل بن ناڤێ ’دیدارا نێڤده‌وله‌تى یا زانستێن له‌شكه‌رى’ ده‌ستپێكربوو و ل دویڤ دا ناڤێ وێ بۆ ’كۆنفرانسێ نێڤده‌وله‌تى بۆ زانستێن له‌شكه‌رى’ هاتبوو گوهۆڕین و ل كۆنفرانسێ سالا 2018 بۆ ئێكه‌م جار ناڤێ وێ بۆ ’كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ MSC’ هاتبوو گوهۆڕین.
د راپۆرته‌كا DW دا هاتیه "هه‌ر ژ سالا 1963، كۆنفرانس سالانه ل هه‌یڤا شوباتێ ل میۆنشن ل ئه‌لمانیا دهێته گێڕان، ب تنێ ل سالا 2021 نه‌بیت كو ب شێوه‌یێ ئۆنلاین ژ به‌ر به‌لاڤبوونا په‌ژیكا كۆرۆنایێ هاتبوو گێڕان".
كۆنفرانسێ ئێكێ ل شوباتا سالا 1963 هاتبوو لدارخستن، ل گۆره‌ى وه‌زاره‌تا به‌رگریێ یا ئه‌لمانیا د كۆنفرانسێ ئێكێ دا ژماره‌یه‌كا نوینه‌رێن ناتۆیێ ژ وان ژى هێنرى كێسنجه‌ر كو ل وى ده‌مى هێشتا نه‌ببوو وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا هه‌روه‌سا شیره‌تكارێ ئه‌لمانیا یێ پشتى هینگێ د كۆنفرانسى دا پشكدار ببوون، ل گۆره‌ى رێكخه‌رێن كۆنفرانسى، ل ده‌ستپێكێ ب تنێ گرۆپه‌كێ كێم پشكدارى د كۆنفرانسى دا دكرن و مه‌ره‌م ژ ڤێ چه‌ندێ ئه‌و بوو كو پشكدارێن ئه‌لمانى بشێن دیداران ل گه‌ل پشكداران ژ وه‌لاتێن هه‌ڤپه‌یمان ئه‌نجامبده‌ن.
كۆنفرانسێ میۆنشن وه‌ك ئێكه‌مین پلاتفۆرم ل جیهانێ بۆ سیاسه‌تمه‌دارێن بژاره ل جیهانێ ل دۆر سیاسه‌تێن ئێمناهیێ دهێته هژمارتن كو ژماره‌یه‌كا مه‌زن ژ نوینه‌رێن حكومه‌تان و شاره‌زایێن ئێمناهیێ پشكداریێ تێدا دكه‌ن.
زانكۆیا پێنسلڤانیا كۆنفرانسێ میۆنشن وه‌ك گرنگترین كۆنفرانس ل جیهانێ پۆلینكریه.
سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى و سێ رۆژێن پڕ ژ دیداران
سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ سێ رۆژێن پڕ ژ دیداران ل گه‌ل سه‌ركرده و به‌رپرسێن جیهانێ د كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ دا بۆراندن و تێدا سه‌ركرده‌یێن وه‌لاتان ژماره‌یه‌كا په‌یامان گه‌هاندنه سه‌رۆكێ هه‌رێمێ.
به‌رنامه‌یێ كارى یێ سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى ل كۆنفرانسێ میۆنشن ب دویماهیك هات كو تێدا ژماره‌یه‌كا دیدارێن گرنگ ئه‌نجامدان.
سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ رادگه‌هینیت؛ پشتى پشكداریه‌كا كارا یا سێ رۆژى د كۆنفرانسێ ئاسایشێ یێ میۆنشن دا و كارنامه‌یه‌كا چڕ یا دیدار و كۆمبوونان ل گه‌ل سه‌ركرده و به‌رپرسێن وه‌لاتان و شاندان، ل رۆژا ئێكشه‌مبیێ پشتى نیڤرۆ نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ ل گه‌ل ته‌مامبوونا كۆنفرانسى دویماهیك ب سه‌ره‌دانا خۆ ئینا.
دیار ژى كریه "سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى ل گه‌ل سه‌ركرده و به‌رپرسێن بلند یێن وه‌لاتان ده‌رباره‌ى ره‌وشا ئه‌منى و سیاسى یا ئیراقێ و هه‌رێما كوردستانێ، ئالۆزیێن رۆژهه‌لاتا ناڤه‌راست، گه‌ف و ئالنگاریێن به‌رده‌م ئاسایش و سه‌قامگیریێ ل ده‌ڤه‌رێ و جیهانێ، هه‌روه‌سا پێشڤه‌برنا په‌یوه‌ندیان و هاریكاریا هه‌ڤپشك د بوارێ وزه و ئاسایشا وزه‌یێ و كارتێكرنێن گوهۆڕینێن سه‌قاى دا دانوستاندن كرن و دیتنا هه‌رێما كوردستانێ د ڤى بوارى دا به‌حسكرن".
ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كریه "كارنامه‌یا سێ رۆژێ یا كارێن سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى د كۆنفرانسى دا كۆمبوون و دیدار بوون ل گه‌ل سكرتێرێ گشتى یێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى، سه‌رۆككۆمارێ ئازه‌ربایجان، شاهێ ئوردنێ، هه‌ر ئێك ژ سه‌رۆكوه‌زیرێن یوونان، قه‌ته‌ر، ئه‌رمینیا، ئیستۆنیا، ل گه‌ل جێگرێ سه‌رۆكى و به‌رپرسێ بلند یێ كاروبارێن ده‌رڤه و سیاسه‌تا ئه‌منى یێ ئێكه‌تیا ئه‌ورۆپى، وه‌زیرێن ده‌رڤه یێن بریتانیا، فره‌نسا، نه‌مسا، توركیا، كوێت، فاتیكان، به‌حرێن و وه‌زیرێن به‌رگریێ یێن بریتانیا و ئه‌لمانیا".
هه‌ر ل گۆره‌ى به‌یانا سه‌رۆكاتیێ "هه‌روه‌سا سه‌رۆكێ هه‌رێمێ ل گه‌ل ژماره‌یه‌كا شاند و به‌رپرسێن بلند یێن دى كۆمبوو ژ وان ژى: شاندێ كۆنگرێسێ ئه‌مریكا ل هه‌ردو جڤاتێن نوینه‌ران و پیران، مه‌زنه شیره‌تكارێ سه‌رۆكێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن وزه‌یێ و وه‌به‌رهێنانێ، وه‌زیرێ ده‌وله‌تێ یێ ئه‌لمانیا بۆ كاروبارێن به‌رگریێ، كاروبارێن ده‌رڤه و بۆ هاریكاریا ئابوورى و گه‌شه‌پێدانێ، هاریكارى وه‌زیرێ به‌رگریێ یێ ئه‌مریكا بۆ كاروبارێن ئاسایشا نێڤده‌وله‌تى، سه‌رۆكێ تیما سه‌ربخۆ یا پێداچوونا ستراتیژى ب ئه‌ركێ شاندێ هنارتیێ نه‌ته‌وه‌یێن ئێكگرتى ل ئیراقێ، شاندێ په‌رله‌مانتارێن هه‌ر سێ حزبێن ئه‌لمانى SPD و CDU و CSU و شیره‌تكارێن سه‌رۆكێ فره‌نسا بۆ كاروبارێن دپلۆماسى".
هه‌ر د چارچووڤه‌یێ كۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاسایشێ دا ژماره‌یه‌كا سه‌ركرده‌یێن وه‌لاتان په‌یامێن جودا جودا ل دۆر پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ گه‌هاندنه سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى.
ل گۆره‌ى گرته‌یه‌كا ڤیدیۆیێ یا ژ لایێ سه‌رۆكاتیا هه‌رێما كوردستانێ ڤه هاتیه به‌لاڤكرن؛ ئیلهام عه‌لیێڤ سه‌رۆكێ ئازربایجانێ راگه‌هاند كو ئه‌و دێ كۆنسۆلخانه‌یێ ل هه‌رێما كوردستانێ ڤه‌كه‌ن.
هه‌روه‌سا عه‌بدوللا عه‌لى یه‌حیا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ كوێتێ دیاركر كو وه‌لاتێ وى پشته‌ڤانیێ ل هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت.
هه‌ر د وێ به‌لاڤۆكا سه‌رۆكاتیا هه‌رێمێ دا هاتیه؛ دێڤێد كامیرۆن وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ بریتانیا راگه‌هاند كو بریتانیا د پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ دا دێ به‌رده‌وام بیت.
ژ لایێ خۆڤه، شاهـ عه‌بدوللا حسێن شاهێ ئوردنێ گۆت "دێ په‌یوه‌ندیێن دیرۆكى یێن بنه‌ماله‌یا هاشمى و هه‌رێما كوردستانێ بهێزتر كه‌ین".
هه‌روه‌سا گرۆپه‌كێ په‌رله‌مانتارێن ئه‌لمانى رۆلێ هه‌رێما كوردستانێ د پاراستنا پێكهاته‌یان دا بلند نرخاندن.
هه‌روه‌سا پۆل گالاگه‌ر وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ فاتیكانێ دیاركر "قه‌داسه‌تا پاپاى ب رێز و خۆشتڤیاتى ته‌ماشه‌ى پێكڤه‌ژیانێ ل هه‌رێما كوردستانێ دكه‌ت".
ژ لایێ خۆڤه، عه‌بدولـله‌تیف بن راشد ئه‌لزه‌یانى وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ به‌حرێنێ د دیدارا ل گه‌ل سه‌رۆكێ هه‌رێمێ دا ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كر كو ئه‌و دێ په‌یوه‌ندیێن خۆ ل گه‌ل هه‌رێما كوردستانێ به‌رفره‌هـ كه‌ن.
هه‌روه‌سا نیكۆل پاشیان سه‌رۆكوه‌زیرێ ئه‌رمینیا دیاركر كو وه‌لاتێ وى پێشوازیێ ل سه‌ره‌دانا سه‌رۆكێ هه‌رێما كوردستانێ بۆ ئه‌رمینیا دكه‌ت.
بۆریس پیستۆریۆس وه‌زیرێ به‌رگریێ یێ ئه‌لمانیا ژى گۆت "سوپاسیا رۆلێ پێشمه‌رگه‌ى د به‌رهنگاریا تیرۆرێ و تێكشكاندنا داعش دا دكه‌ین".
هه‌روه‌سا ئامۆس هۆكستاین مه‌زنه شیره‌تكارێ جۆ بایدن سه‌رۆكێ ئه‌مریكا د دیدارا ل گه‌ل سه‌رۆك نێچیرڤان بارزانى دا راگه‌هاند "ئه‌مریكا یا پێگیره ب پشته‌ڤانیا به‌رده‌وام بۆ هه‌رێما كوردستانێ".
ستێفان سێجوورنێ وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ فره‌نسا ژى راگه‌هاند "وه‌لاتێ من د پشته‌ڤانیا هه‌رێما كوردستانێ دا دێ به‌رده‌وام بیت".
دویماهیك نویكرنا بابه‌تى: 18-2-2024
