کۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاساییشێ: بهێزکرنا دانوستاندنان سەبارەت ئێمناهیا جیهانێ

بەلاڤ بکە

کاروان سالح

کۆنفرانسێ میۆنشن یێ ئاساییشێ ئێکە ژ کۆمەلێن مەزن کو سەرکردێن جیهانێ و داڕێژەرێن سیاسەت و شارەزایان بۆ دانوستاندنێ لسەر ئاستەنگێن زیقێن ئێمناهیا نێڤدەولەتی خرڤەدکەت. ئەڤ کۆنفرانسە ل سالا 1963 هاتیە دامەزراندن. پێشکەفتن بخۆڤە دیت و بوو پلاتفۆرمەک کو ببیتە بەرێ بنیاتێ دانوستاندنێن نێڤدەولەتی لسەر ئێمناهی و سیاسەتێ.

ئەڤ کۆنفرانسە ساڵانە سەرنجا کۆمەلەکا هەمەجوور بۆ خۆ ڕادکێشیت، ژوان سەرکردێن دەولەتان، وەزیرێن بەرگریێ، بەرپرسێن سەربازی، دیپلۆماتکاران، ئەکادیمیستان، نوینەرێن رێکخراوێن جڤاکا سڤیل و کەرتێ تایبەت. ئەڤ هەمەجووریە ئەگەرە بۆ پێشخستنا دانوستاندنێن گشتگیر و گەریان لدیڤ هەڤرکیێن ئێمناهیێ یێن فرە ڕەهەنددا.

چالاکیێن کۆنفرانسی ل دۆر گۆتارێن دەستپێکی و کۆمبوونان و دانوستاندن و کۆمبوونێن ئێک لدیف ئێک دزڤرن، کو بەشداربووی ب ئاشکرا بیرۆک و ستراتیژی و بۆچوونێن خو لێکدگوهۆڕن. ئەو بابەتێن د کۆنفرانسی دا دهێنە باسکرن پێکدهێن ژ هەڤرکیێن ئێمناهیێ یێن چاڤلێکەر (تەقلیدی) وەک تیرۆر، چارەسەرکرنا ململانان و بەلاڤبوونا چەکێ ئەتۆمی، هەروەسا هەڤرکیێن سەرهلدایی وەک شەڕێ ئەلکترۆنی، ئاسایشا ئەلکترۆنی و هەڵمەتا زانیاریێن نەڕاست.

هەروەسا کۆنفرانس کاردکەت بۆ تیشک خستنا لسەر ململان و ئالوزیێن دەڤەران و ئاسانکاریان بۆ دەستپێشخەریێن دپلۆماسی و دروستکرنا هەڤپشک بۆ چارەسەرکرنا پرسێن هەڤپشکێن ئێمناهیێ. هەروەسا سەکۆیەک بۆ پیشاندانا ڕێبازێن داهێنەر بۆ حوکمڕانیەکا ئارام و پێشڤەبرنا هەڤکاریا فرەلایەن.

دیسان کۆنفرانس بۆنەیەکە بۆ دروستکرنا پەیوەندیێن نەفەرمی، کو ڕێکێ ب بەشداربوویان دەدەت باوەریێ دروست بکەن و بنیاتێ هاریکاریێن پاشەرۆژێ بدانن. ئەڤەژی وێ یەکێ دگەهینیت کو پالدەرەکێ بهێزە بۆ دروستکردنا پرەکا بهێز ژ بۆ هەیکەلێ ئاسایشا نیڤدەولەتی.

لگەل بەردەوامیا پێشکەفتنا مەترسیێن ئێمناهیێ یێن نیڤدەولەتی و زێدەبوونا هەژمارا وان، دێ کۆنفرانسێ میونشن وەک مەکۆیەکێ پێدڤی مینیت بۆ پەرەپێدانا دانوستاندنان، دروستکردنا چارەسەریێن داهێنەر و بهێزکرنا بەرسڤێن گشتگیر بۆ پاراستنا ئاشتی و سەقامگیریا د جیهانەکا ئێکگرتی دا.

زێدەتر دەربارەی