راپۆرته‌كا ئه‌مریكى به‌حسێ ره‌وشا ئیراقێ و په‌یوه‌ندیێن هه‌رێمێ ل گه‌ل به‌غدا دكه‌ت
بەلاڤ بکە
گاڤ
راپۆرته‌كا ئه‌مریكى ئاماژه دایه ره‌وشا كه‌ركووكێ و فشارێن ئیرانێ ل سه‌ر ئیراقێ و دیاركریه كو دابه‌شبوونێن ناڤخۆیى بووینه ئه‌گه‌رێ رویبرویبوونا ئیراقێ ل گه‌ل ژماره‌یه‌كا مه‌زن یا فشارێن ده‌ره‌كى و ناڤخۆیى و دیاركریه كو نه‌ئێكگرتنا كوردان كارتێكرن ل سه‌ر هه‌ڤپه‌یمانیا وان ل گه‌ل ئه‌مریكا كریه هه‌روه‌سا ئاماژه دایه وێ چه‌ندێ كو كورد بزاڤان دكه‌ن دوباره ڤه‌گه‌ڕنه‌ڤه بۆ كه‌ركووكێ.
سه‌قامگیریا سیاسى
راپۆرته‌كا سه‌نته‌رێ The SOUFAN یێ ئه‌مریكى دیاركریه كو كه‌رتێ په‌ترۆلێ ل ئیراقێ پشتى سالا 2003 گه‌شه‌كریه و به‌غدا جاره‌كا دى به‌ره‌ڤ خۆگونجاندنێ ل گه‌ل چارچووڤه‌یێ عه‌ره‌بى چوویه، لێ دابه‌شبوون و ئالۆزیێن دناڤبه‌را پێكهاته‌یێن ئیراقى دا هێشتا د به‌رده‌وامن و ژ به‌ر داخوازا خه‌لكى بۆ لێپرسینێ ژ حكومه‌تێ و پاراستنا زه‌لالیێ پتر لێهاتینه.
هه‌ر ل گۆره‌ى راپۆرتێ "سه‌ركرده‌یێن ئیراقێ تا نوكه زه‌حمه‌تیێ د پاراستنا هه‌ڤسه‌نگیێ د په‌یوه‌ندیێن خۆ دا ل گه‌ل هه‌ردو هه‌ڤپشكان ئه‌مریكا و ئیرانێ كو هه‌ڤڕكێن دیرۆكى نه دبینن، ئیرانێ ژماره‌یه‌كا ئالاڤێن تایبه‌ت هه‌نه كو ب رێكا وان كارتێكرنێ ل سه‌ر سیاسیێن ئیراقى دكه‌ت، ژ وان ژى فه‌یله‌قێ قودس یێ گرێداى سوپایێ پاسداران كو ب كارێ راهێنانا ژماره‌یه‌كا گرۆپێن چه‌كدار وه‌كى كه‌تائیب حزب الله، عه‌سایب ئه‌هل ئه‌لحه‌ق، بزاڤا نوجه‌با و رێكخراوا به‌در رادبیت".
راپۆرتا ئه‌مریكى دیار ژى دكه‌ت "محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ خۆ ژ هه‌ڤپه‌یمانیا مالكى یا ب ئیرانێ ڤه گرێداى ڤه‌ده‌ركربوو و سوودانى ل گه‌ل داخوازیێن هنده‌ك گرۆپێن چارچووڤه‌یێ هه‌ماهه‌نگیێ ژ بۆ ده‌رئێخستنا هێزێن ئه‌مریكى ژ ئیراقێ نه‌بوو به‌لكو پشته‌ڤانیا خۆ بۆ ئه‌ركێ هێزێن ئه‌مریكى ل ئیراقێ ژ بۆ ئه‌نجامدانا راهێنانان ب هێزێن ئیراقى و پێشكێشكرنا شیره‌تكاریان بۆ هێزێن ئیراقى بۆ شه‌ڕێ داعش كربوو".
فشارێن ئیرانێ
راپۆرت ئاماژه‌یێ دده‌ته فشارێن ته‌هرانێ و نورى مالكى و سه‌ركرده‌یێن مێلیشیایێن ئیراقى یێن ژێیاتى بۆ ئیرانێ هه‌ین ل سه‌ر حكومه‌تا سوودانى.
وێ راپۆرتا ئه‌مریكى ئاماژه ب وێ چه‌ندێ كریه "سوودانى د كۆمبوونا 15/8/2023 دا ل گه‌ل سه‌ركرده‌یێن سوپایێ ئیراقێ دیاركربوو كو ئیراق پێدڤى ب هه‌بوونا هێزێن بیانى یێن شه‌ڕكه‌ر نینه و ئیراق دانوستاندنێن پێشكه‌فتى ژ بۆ ده‌ستنیشانكرنا شێوازێ په‌یوه‌ندیێ و هه‌ڤكاریا پاشه‌رۆژێ ل گه‌ل هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤده‌وله‌تى ب سه‌ركردایه‌تیا ئه‌مریكا دكه‌ت".
راپۆرتی خۆیا ژى كریه كو "مالكى د به‌رده‌وامیا دژایه‌تیكرنا پێگه‌هێ ئه‌مریكا دا ل ئیراقێ ل 30/8/2023 هێزێن ئه‌مریكى ب وێ چه‌ندێ تۆمه‌تباركربوون كو وان پلانا گرتنا سنوورێ دناڤبه‌را ئیراقێ و سووریا دا ژ بۆ ئێخستنا رژێما ئه‌سه‌دى هه‌ڤپه‌یمانێ ئیرانێ دانایه".
ئاخفتنا سوودانى ل دۆر نه‌بوونا پێدڤیاتیێ ب هه‌بوونا هێزێن ئه‌مریكى بۆ ده‌مه‌كێ درێژ، ل گۆره‌ى وێ راپۆرتا ئه‌مریكى، بوویه ئه‌گه‌رێ "په‌یدابوونا گۆمانان ل ده‌ف به‌رپرسێن ئه‌مریكى چونكى ئه‌ڤ داخۆیانیه ب تنێ پشتى حه‌فتیه‌كێ ژ پێشوازیكرنا لوید ئوستن وه‌زیرێ به‌رگریێ یێ ئه‌مریكا ژ بۆ سابت محه‌مه‌د عه‌باسى وه‌زیرێ به‌رگڕیێ یێ ئیراقێ ژ بۆ ڤه‌كرنا رێوره‌سمێن دانوستاندنێن هه‌ڤكاریا ئه‌منى یا هه‌ڤپشك دناڤبه‌را ئه‌مریكا و ئیراقێ دا هات كو به‌رپرسێن ئه‌مریكى ئاماژه دابوونه وێ چه‌ندێ كو رێككه‌فتنا هه‌ڤكاریێ، دێ هه‌ڤكاریه‌كا ئه‌منى یا دومدرێژ دناڤبه‌را واشنتۆن و به‌غدا دا دروستكه‌ت ژ بۆ سه‌ركه‌فتنێ ل سه‌ر داعش".
راپۆرتێ هه‌روه‌سا دیاركریه كو پێگه‌هێ ئیرانێ ل ئیراقێ بوویه ئه‌گه‌رێ په‌یدابوونا دابه‌شبوونان دناڤبه‌را لایه‌نێن عه‌ره‌بى و كوردى دا ل ئیراقێ و زێده ژى كریه "ئیران هێرشێ ل سه‌ر گرۆپێن ئوپوزیسیۆنا كوردى ل ئیرانێ یێن كو ل هه‌رێما كوردستانێ نه دكه‌ت و په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه یا ئیرانێ ئاماژه دابوو رازیبوونا به‌غدا ل سه‌ر ژچه‌ككرنا وان گرۆپان و ڤه‌گوهاستنا وان هه‌ر ژ رۆژا 19ى ئیلۆنێ".
راپۆرتێ دیار ژى كریه "سه‌ركرده‌یێن كورد ڤێ رێككه‌فتنا ئیرانێ و ئیراقێ وه‌ك بزاڤه‌كێ ژ لایێ ئیرانێ و هه‌ڤپه‌یمانێن وێ ڤه بۆ لاوازكرنا حوكمێ كوردان ل ئیراقێ دبینن".
زێده ژى كریه: ئه‌ڤ رێككه‌فتنا ئیراقێ و ئیرانێ درێژه‌پێدانه ب هنده‌ك بڕیارێن دى یێن به‌غدا ژ بۆ كێمكرنا ده‌ستهه‌لاتێن هه‌رێمێ.
په‌ترۆلا كوردستانێ
راپۆرتا ئه‌مریكى به‌حس ل بڕیارا ده‌سته‌یا ناڤبژیڤانیێ ل پاریس ل ئادارا بۆرى ب رێگریێ ل هنارتنا په‌ترۆلا كوردستانێ ب رێكا توركیا دكه‌ت كو كۆمپانیا سومۆ ب تاكه‌لایه‌نێ مافێ گرێدانا رێككه‌فتنێن په‌ترۆلێ ل گه‌ل لایه‌نێن ده‌ره‌كى هه‌ى هژمارتیه.
د راپۆرتێ دا هاتیه "پشتى راوه‌ستیانا هنارتنا په‌ترۆلا هه‌رێمێ ب رێكا توركیا ئه‌ڤ چه‌نده بوویه ئه‌گه‌رێ زیانان بۆ ئیراقێ ب بڕێ 4 ملیار دۆلاران".
راپۆرت دیار ژى دكه‌ت "زیانێن گرێداى داهاتێ په‌ترۆلێ زێده‌بارى هه‌ڤپشكیا حكومه‌تا هه‌رێمێ و یا ئیراقێ د داهاتێن هه‌رێمێ دا، بوویه ئه‌گه‌رێ قه‌یرانه‌كا دارایى بۆ حكومه‌تا هه‌رێمێ، هه‌روه‌سا زێده‌بوونا ناكۆكیان دناڤبه‌را پارتى و ئێكه‌تیێ دا، هه‌روه‌سا ئێكه‌تیێ هه‌ڤكاریا خۆ ل گه‌ل وه‌زاره‌تا پێشمه‌رگه‌ى سنووردار كریه".
راپۆرتا وى سه‌نته‌رێ ئه‌مریكى نڤیسیه ژى "ماتیۆ مكفارلین ل 20/8/2023 هوشدارى دابوو كو ئالۆزیێن كوردى- كوردى دێ كارتێكرن ل سه‌ر پاشه‌رۆژا هه‌ڤپه‌یمانیا له‌شكه‌رى ل گه‌ل ئه‌مریكا هه‌بیت ئه‌گه‌ر كورد ئێكنه‌گرن".
هه‌لبژارتنێن جڤاتێن پارێزگه‌هان
راپۆرتێ دیاركریه كو هه‌مى هێزێن هه‌ڤڕك ل ئیراقێ دێ رۆلێ خۆ د هه‌لبژارتنێن جڤاتێن پارێزگه‌هان و قه‌زایان دا بینن، هه‌روه‌سا لایه‌نێن كوردى ژى دێ رۆل هه‌بیت و ب تایبه‌ت ل كه‌ركووكێ ئه‌و جهێ هه‌ر ژ سالا 2017 كوردان كونترۆلا وێ ژده‌ستداى.
راپۆرت خۆیا ژى دكه‌ت كو داخوازیێن پێكئینانا هه‌ڤپه‌یمانیێ دناڤبه‌را پارتى و ئێكه‌تیێ دا بۆ پشكداریێ د هه‌لبژارتنێن جڤاتێن پارێزگه‌هان دا ل كه‌ركووكێ سه‌رنه‌گرتن.
راپۆرت زێده ژى دكه‌ت "كورد دێ بزاڤان كه‌ن جاره‌كا دى بۆ كه‌ركووكێ ڤه‌گه‌ڕن، ل 2ى ڤێ هه‌یڤێ ژى كوردێن كه‌ركووكێ خۆنیشاندانێن به‌رفره‌هـ وه‌ك نه‌رازیبوون ل سه‌ر سیاسه‌تێن حكومه‌تا فیدرالى ئه‌نجامدابوون".
راپۆرتێ پێشبینى كریه كو هه‌لبژارتنێن جڤاتێن پارێزگه‌هان یان هه‌ر سیاسه‌ته‌ك یان ده‌ستپێشخه‌ریه‌كا تاكه‌لایه‌ن یا حكومه‌تا فیدرالى نه‌شێن ئالۆزیێن د دیمه‌نێ سیاسى و ده‌ستهه‌لاتداریێ و ره‌وشا جڤاكى دا ل ئیراقێ چاره‌سه‌ر بكه‌ن.
