جیهاد موسته‌فا

فلمەفەستیڤالا دهۆکێ، ئەڤ سالە ژی وەک هەر سال، ب جۆش و خرۆشەکا مەزن دەربازبوو، کو پشكدارییا جەماوەری ئەگەرێ سەرەکیێ ڤێ هەیەجان و گەرموگۆڕیێ بوو. هەر چەندە پتر ژ 150 فلمان تێدا پشکدار ببوون، کو هەر فلمەک ژ چەندین دیمەنان پێکهاتبوو، بەلێ ڕەنگە پشکدارییا جەماوەری بالکێشترین دیمەنێ فلمەفەستیڤالێ بوو. ئەڤ پشكدارییە بەلگەیە ل سەر تێهنیبوونا بینەران، لەورا ئەرکە ل سەر دەرهێنەر و ڕێکخەران کو ئاڤەکا پاقژ و بژین د پەرداغەکێ نوو و جواندا پێشکێشی ئەڤان تێهنییان بکەن، نەکو ئاڤەکا پیس د بتلەکێ ڤەکری دا.

مەبەست ژ ئاڤا پاقژ و ئاڤا پیس ئەوە کو دەرهێنەر و رێکخەر بزاڤێ بکەن ئەوان فلمان ل بەر چاڤێ بینەران دابنن، ئەڤێن ل ئاست و ژ هەژی دیتنێ، چونکی گرنگ نینە کا چەند فلم هاتنە نیشاندان - جاران ئەڤە بوویە جهێ نیشاندانا هێز و ئاستبەرزییا فەستیڤالێ - بەلێ گرنگ ئەوە کا چەند جوانی و هشیاری هاتە نیشاندان؟ خەمخوارن ژ پێخەمەت نیشاندانا فلمەکێ باش، باشترین پاداشتە بۆ وان بینەران، ئەوێن دەمێ خۆ ژ پێخەمەت دەرهێنەر و ڕێکخەران کوشتی. لێ دەمێ ئەڤ بوویەرا گرنگ د ئەڤی باژێرێ ژبیرکری دا ب سڤکی بهێتە وەرگرتن، دێ ئەنجام کەمباخ و چوکشکێنەر بن.

ئەڤ سالە، ئەو فلم گەلەک بوون یێن کو تێدا ڕێز ل بینەران نەهاتییە گرتن. مەبەست ژ ڤێ گۆتنێ ئەو نینە کو د فلماندا ئاخفتنێن کرێت هەبوون، بەلکو مەبەست ئەوە هند خەم ژ بابەتی و ناڤەرۆکا فلمان نەهاتبوو خوارن، هەروەکی سەرپێ و بێدیڤچوون و ماندیبوون، ئەڤ کارە هاتینە ئەنجامدان. هەلبەت چ فلم خۆ چەندێ تراهات و بێ ئاست ژی بیت، بێ ماندیبوون ناهێتە چێکرن، ماندیبوون ژ پێخەمەت ژێگرتنا چیرۆکێ، بدەستڤەئینانا باجێتێ و ڤەدیتنا ستافی، لێ ئەڤە ب تنێ کنارەکێ ماندیبوونێ یە، ل کنارێ دی، پێدڤیە دەرهێنەر پشتی خواندن، دیفچوون و لێگەریانێ، ب ڕێزگرتن و خۆشکاندن چیرۆکەکا ژ هەژی ڤەبگێریت.

هەلبەت، خەتایا کێمیا فلمێن ل ئاست و مشەبوونا فلمێن هەر هۆ ل سەر ملێ فلمساز و سینەماکارایە، بەلێ ڤەکرنا دەرگەهان ل بەرانبەر فلمەکێ نەباش و رائێخستنا مەحفیرێ سۆر بۆ دەرهێنەرەکێ بێ بەهرە، ئەڤە خەتایەکە کو ب تنێ دکەڤیتە سەر ستوویێ ڕێکخەر و برێڤەبەرێن فەستیڤالێ.

وەکی بینەر و چێژوەرگرەکێ سینەمایێ، پشتی دیتنا چەندین فلمان، ئەو باوەری ل دەڤ من دروست بوو کو د ئەڤێ فەستیڤالێ دا، وەهمەکا مەزن بوویە جهێ باوەرکرنێ، چونکی دەرهێنەرەک پشتی بەرهەمئینانا فلمەکێ نە ل ئاست، دەمێ بچیتە ل سەر مەحفیرا سۆر، وێنە بۆ بهێنە گرتن، دیدار ل گەل بهێنە سازکرن، ل سۆشیال میدیایێ بەلاڤ بیت، هەڤال و هۆگر دەستان بۆ بقوتن، بچیتە د پێشبرکیا فلمان دا و خودێ نەکری خەلاتەکی ژی وەربگریت! هینگێ دەرهێنەر دێ باوەر ژ خۆ کەت، بینەر ژی دێ هزرکەن ئەڤەنە فلم و ئەڤەیە سینەما، هینگێ درەو دێ پتر جهێ خۆ گریت و وەهم دێ خولکێ ڕاستیێ دەت، لەورا ئەگەر کەس ل بەرانبەر ئەڤان ڕەخنەیان نەگریت، هینگێ ئەو وەهما دەرهێنەر و ڕێکخەران چاندی، دێ بیتە دارەکا پلاستیکی و بریسقەدار، بەلێ ئەو دار نە ئۆکسجینێ ددەت، نە سیبەرێ.

گەلەکن ئەو دەنگنەخۆشێن پشتی گۆتنا سترانەکێ پرسیار ژێ هاتیەکرن؛ ئەرێ کێ تۆ پالدایی دا کو سترانان بێژی؟ بەرسڤ؛ هەڤال بوون. لەورا نابیت فەستیڤالەکا نیڤدەولەتی ب ڕۆلێ ئەوان هەڤالان ڕاببیت، ئەوێن کو دەنگنەخۆشەکی پالددەت دا کو سترانان ببێژیت و سومعەتا دەنگبێژییێ بێ بها بکەت. هەلبەت، چ کێماسی د وێ چەندێ دا نینە کو گەنجان تەجریبە هەبن و شاشی ژی د ئەوان تەجریبەیاندا هەبن، بەلێ کێماسی ئەوە دەمێ مروڤ بستەهییەکا بێ بنیات بدەتە خۆ، باوەر ژ دەستقوتانەکێ بکەت و پتر ژ شیانان بدەتە بەر شالۆکا خۆ.

ل ڤێرە، هوسا دیارە کو خەما سەرەکیا ئەڤان بێ بەهرەیان ب تنێ ئەوە کو ڕۆژا نیشاندانا فلمان ل سەر مەحفیرا سۆر هندەک وێنەیان بگرن و هند، هەروەکی د ڤێ مەسەلێ دا ئەو وەک کەس د گرنگن، نەکو ئەو بەرهەمێ ئەو ل بەر دەست و چاڤێ جەماوەری دادنن، لێ گرنگە ل بیرا وان بیت، کو ڕێڤەچوون ل سەر ئەوێ مەحفیرێ واتەیا سەرکەفتن و داهێنانێ نادەت، ڕەنگە ئەو مەشیانە تەلهەک بیت ل بەرانبەر ئەوان، تەلها باوەریەکا بێ بنەما. ب ڤی ڕەنگی، ل جهێ کو فەستیڤالەکا هوسا ببیتە دەرفەتەکا ڕاستەقینە دا کو بەهرەمەند تێدا ڕێکا خۆ بەرەڤ داهێنانێ و سەرکەفتنێ بشەقینن، هینگێ سەرکەفتنەکا ساختە دێ بیتە خەلاتێ وان، ئانکو فەستیڤال دێ بیتە تەلهە و خەفکەک کو ب تنێ هشیار دێ شێن ژێ دەربازبن.

بەرپرسیارەتیا بێ ئاستی، هەژاری و سادەییا فلمان ل سەر ملێ دەرهێنەر و ڕێکخەرانە، چونکی چینا ئێکێ فلمان درست دکەن و چینا دویێ دەرفەتێ ب فلمان ددەن کو بهێنە نیشاندان. لەورا خۆ ئەگەر دەرهێنەرەک نەشیا بەرهەمەکێ باش ژی بەرهەم بئینیت، د شیان دا هەیە فەستیڤال دەرگەهی ل بەرانبەر وی فلمی بگریت، دا کو چاڤ و هشێ بینەران پاقژ بمینیت. ئەڤە نە بتنێ بەرپرسیارەتیە ل بەرانبەر فەستیڤالێ، بەلکو بەرپرسیارەتیە ل بەرانبەر ناڤێ باژێری و بەرانبەر بیاڤێ هونەری.

جاران بێ ئاستی، هەژاری و سادەییا فلمان بۆ تەکنیکێ و نەبوونا ستافەکێ ژێهاتی هاتیە زڤراندن، لێ ئەگەر بابەت، ناڤەرۆک و دیالۆگ ل ئاست بن، ڕەنگە بینەر دێ ل هەمی خەلەتیان بۆریت. ئێک ژ وان هەژاریان ئەو بوو، کو د کۆمەکا کورتە فلماندا، کو ژمارا وان ژ شەش کورتە فلمان کێمتر نەبوو، ب ڕەنگەکی ژ ڕەنگان، زەلام وەک بوونەوەرەکێ توند هاتبوو وێنەکرن، ئەڤە وێنەیەکێ نەمەتی، مشە و ئێکسپایەرە. د فلمەکی دا، زەلامەکی هەڤژینا خۆ کوشت، د فلمەکێ دی دا، زەلامەکی خوشکا خۆ کوشت، د ئێکێ دی دا، کورێ خۆ قوتا و هەتا دویماهیێ ژ ئەڤان دیمەنان. هەلبەت ناهێتە ڤەشارتن کو جڤاکێ کوردی ژ ئەگەرێ ڤێ دیاردەیێ نالەنالا کری، بەلێ کورتکرنا پێناسە و وەزیفەیا زەلامان د قوتان و ئێشاندنێ دا، بەلگەیە ل سەر هەژاریا وان دەرهێنەران.

ئاماژەدان ب ڤی بابەتی نە بەرهنگاریە ژ زەلامان، بەلکو ڕەخنەگرتنە ل دەستکورتیا وان دەرهێنەران کو نەشێن ژ هزرا خۆ ژ قولاچەکێ دەربئێخن. ئەڤە ژیانکرن و دەربازکرنا کارییە ل سەر کیستێ هزرەکا هەیی و نەمەتی، ئەڤە بێ چارەیی و بێ حالییا ڤان دەرهێنەران دیار دکەت د بیاڤێ ڤەژاندنا هزراندا، لەورا چەند کەسەکان پشتی دیتنا ڤان جۆرە فلمان گۆت؛ ئەگەر فلم د وەسا بن، ئەم ژی دێ فلمان چێکەین.

ل دووماهییێ، بەردەوامییا فلمەفەستیڤالێ، گرنگییەکا مەزن بۆ ڤی باژێری هەیە، بەلێ بەردەوامی پێخەمەت بەردەوامییێ چ پێشکەفتنان بەرهەم نائینیت، بەلکو پێدڤییە ل گەل بەردەوامیبوونێ، هزر د نوویاتی و داهێنانێدا بهێنەکرن، بەلێ ئەو سیمایێ ب ڤێ چالاکییێ ڤە دیار ئەوە؛ سال ب سال خۆزی ب پار! لەورا ئەگەر کوالێتییا فلمان هەر بەرەڤ ژووردانییێ بیت و ئەگەر ڕەخنەگر نە رابنە سەر خۆ دا کو ڤێ گۆمێ ژ گەنیبوونێ بپارێزین، هینگێ ل جهێ فەستیڤال ببیتە دەرفەتەکا زێرین، دێ بیتە ئاستەنگەکا ژەنگی.