خێری بۆزانی

شیرەتکارێ سەرۆکاتییا هەرێما کوردستانێ

گەهشتن بۆ گوپیتكا ئیداری و سەركرداتییا هەرێما كوردستانا ئیراقێ پێدڤی ب سەركەفتنا ل سەر هەڤركییێن مەزنە و كێم كەس ڤێ چەندێ دزانن. د پێنج سالێن بوری دا، سەروكاتییا نێچیرڤان بارزانی كارتێكرنەكا مەزن ل سەر ولاتی هەبوویە. كاروانێ بارزانی بەرەڤ سەركرداتییێ تشتەكێ بساناهی نەبوویە ژ بەر روی ب روی گەلەك ئاستەنگان بوو و پرانییا شرۆڤەكارێن سیاسی دانپێدانێ دكەن كو ئەو شیایە كەنالێن دانوستاندنێ ل گەل بەغدا ڤەكەت و پەیوەندییێن هەرێمی و نێڤدەولەتی پێشخستینە.

نێچیرڤان بارزانی یێ كو ژ مالەكا خەبتاكار سەرێ خوە هەلدای كو نەڤیێ نەمر مەلا مستەفا بارازنی و كورێ ئدریسێ جانە مەرگە، نها بوویە سەركردەكێ دیار ژ بەر ئەخلاقێ خوە یێ سیاسی ونێزیكبوونا وی ژ سەرۆك مەسعوود بازرانی. كاروانێ وی بەرەڤ سەروكاتییێ یێ پری ئاستەنگ بوو، ژ بەركو ل سالا 2014ێ روی ب روی قەیرانا ئابۆری و مووچەیان و گەفێن رێكخراوا تیرۆری یا داعشێ بوو ئەوا كو پشكەك ژ ئاخا هەرێمێ و ئیراقێ داگیركری، ئەڤە بوو ئەگەر پەیوەندیان ل گەل بەغدا، تەهران، ئەنقەرە و لەندەن پێش بێخیت بۆ گەرەنتیكرنا مانا هەرێمێ.

ویلایەتا بارزانی ئەوا ل سالا 2019ێ دەسپێكری كەش و هەوایەكێ ئەرێنی چێكر و شیا هاریكاریا دو ملیۆن ئاوارەیێن سەردەمێ داعشێ بكەت، ئەڤە ژی هەڤركییەكا مرۆڤاتی یا مەزنە ل هەمبەری ڤێ هژمارا مەزن یا ئاوارەیان، ب رێكا پاراستنا وەلاتییان و پەیوەندییا بەردەوام ل گەل بەغدایێ شیا رەوشا پرسگرێكا كوردی بەرەڤ ئاستەكێ باشتر ببەت. هەروەسا كەسایەتییا وی بۆ ئەگەر لێكتێگەهشتن د ناڤبەرا بەغدا و ئەنقەرە سەبارەت هێزێن پەكەكێ باشتر ببیت و دەرگەهێ ئابۆری و سیاسی ژ هەر سێ ئالییان ل گەل هەرێمێ ڤەكر.

ئارمانجێن بارزانی هەردەم ل گەل خوەشكرنا پەیوەندیێن مە ل گەل بەغدا بوویە، نەخاسمە كێشەیا گیرۆبوونا مووچەیان و لێكڤەكرنا بەرپرساتی و داهاتان و قەیرانا بودجەیێ، هەروەسا رۆلەكێ مەزن د بەرهنگارییا هەڤركییێن ئێمناهی و دەڤەرێن ڤەقەتیایی گێرا و شیا رێكێ ل بزاڤێن تیرۆرستان بگریت.

ل سەردەمێ سەروكاتییا خوە، بارزانی گەلەك جاران سەرەدانا پایتەختێ ئیتحادی كرییە و شیا دیاربكەت كو هەولێرێ و بەغدا رەهەندەكێ ستراتیجی هەیە. دیدارێن وی ل گەل سەرۆكێ كومارێ و حكومەتێ و پەرلەمان و هێزێن ئیراقی بۆ ئەگەر كەش و هەوایێ دانوستاندنێ دناڤبەرا هەردو لایان ڤە بەرەڤ باشتر بچیت.

د ویستگەها نوو یا پەیوەندیێن ئەنقەرە و بەغدا بارزانی یێ ئامادە بوو و باوەری هەبوو كو پەیوندیێن باش ل گەل توركیا د بەرژوەندییا هەمی نەتەوەیێن ئیراقێ دا یە، لەوا نە یا سەیر بوو ویستگەها دویێ یا سەرەدانا ئەردوگانی ژ بۆ ئیراقێ هەولێر بیت. بارزانی بتنێ كارتێكرن لە سەر ئاستێ ناڤخوەیی نەدكر بەلكو ژ ئالییێ دەرڤە ژی هەبوونا خوە هەبوو و شیا هزر و بیرێن خوە ب رێكا وی پەیوەندییان بكەتە راستی.

بارزانی كار ل سەر پێشخستنا پرۆسەیا سیاسی و حوكمرانییێ دكر و دیتنا وی خزمەتا هەبوونا وەلاتەكێ دیموكرات و ئاشتیخواز و بەرقرار دكەت. هەروەسا بارزانی شیا ب ئەرێنی كارتێكرنی ل سەر بەرقەراربوونا ئیراقی و رۆژهەلاتا ناڤین بكەت.

نێچیرڤان بارزانی ل بەردەستێ مامێ خوە مەسعوود بارزانی پەروەردە بوو و شیا هێز و هەلویستان ژێ فێر ببیت و هەروەسا سالوخەتێن بابێ خوە یێ قوربانیدانێ و راستگویێ میرات بكەت و شیا كارێزما باپیرێ خوە ژی وەربگریت. ئەڤە ژی بۆ ئەگەر ل سەر ئاستێ ناڤخوە و دەرڤە یێ خوەشتڤی بیت و ب سیاسەتا نەرم بهێتە نیاسین.

بارزانی ئەوێ ل گەنجاتییا خوە چەك هەلگرتی و پشكداری د شەرێن ئۆپوزسیۆنا كوردان ل دژی بەعسیان كری، گەلەك بەرپرساتی پشتی دانانا هەرێمێ ئێمن ل سالا 1991ێ وەرگرتن. پشكەكا گرنگ بوو ل سەر ئاستێ پەیوەندیان هەردیسان كەساتییەكا خوشتڤییە ل دەڤ جڤاكێ ئیراقی و كارتێكرنەكا مەزن ل سەر هێزێن ناڤخو و سەركرداتییێن بیانی دكەت .