حزبى بوون... (كوێلايهتیه)..؟!
کوڤان حسێن
پارتایهتى یا كهڤن نینه وهك بیرێن فهلسهفى و بیردۆزێن فهلهكى و فیزیكێ یان باوهرێن ئاینى و میتافیزیكى ل ههمى جیهانێ ب قهبارهيهكێ كێم یان زێده، لێ چ رهنگێ حزبهكێ مرۆڤ تێدا خۆ و ئارمانجێن بلند يێن خۆ و هندهك بهرژهوهندێن خۆ بهرجهسته بكهت، هینگێ حزبى بوون بڕیارهكا ساخلهما مرۆڤى یه كو د بازنهيهكێ خۆدان ئالاڤ و ئارمانج دا ڤهدهر ژ بهرهلايى و بێ پرۆژهيیێ كار بكهت.
ههبوونا رێكخستنان ئهڤجا چ پیشهيى یان سیاسى، بنهمایهكێ سهرهكى و رهگهزهكێ پێدڤى یێ ژیانا دیمۆكراتى و جڤاكێ سڤیله ژ بۆ ململانێيهكا ساخلهم ل سهر دهستههلاتێ پشتى دهرهبهگایهتى و كوێخاتى ههرهسێ بینیت.
ب دیتنا من، ل كوردستانێ ب شێوهیهكێ ئاشكرا بیرا پارتایهتیێ ب ئارمانج هاتیه گرتن ههچكو كارهكێ خراب یان نهرهوا یان ههتا بێژى كارهك زێدهیه، ئهف دیتنا ڤێ چهندێ ل بازارى بهلاڤ دكهت، چ ئهلتهرناتیڤان بۆ پارتایهتیێ دیار ناكهت و نهدویره ب زانین یان بێ زانین ئهڤه پرۆپاگندهيهكا مهزن يا رهوتا فهوزهویان (بهرهلایان) بیت كو د بنهكۆكا خۆ دا ئهو وهسا بۆ دچن كو مرۆڤ پێدڤى ب رێكخستنێ و سازيێن دهولهتێ نینه و ههمى رێكخستن و یاسایهك دژى مرۆڤێ ئازاده، ئهڤێ دیتنێ ژى ههوادارێن خوه ههنه و ل كوردستانێ ژى یێن مشه دبن.
ئهرێ ئهگهر پارتى بوون نهبیت، چ رامانا ههلبژاتنان و دیمۆكراسیهتێ و دهستههلاتێ ههیه؟ یان كوێخهك دێ دهستههلاتێ گریت یان ئۆلدارهك دێ وهك بهرێ ب ناڤێ پیرۆزیان بنه دهستههلات و ب میزاجێ خۆ وهك بهرێ سهرهدهریێ كهن، ڤى سهردهمێ دهرفهت ههیه ئهڤ بیره بهلاف ببیت و مرۆڤ و جڤاك دهستبهردارى یاسا و سازیێن دهولهتێ ببن؟ ئهستهمه پيچهكا باوهریێ ههبیت ئهڤ بیره سهر بگریت، لێ پرسیار ل ڤێرێ ئهوه: ئهڤ هێرشا ل سهر رێكخستن و پارتیان بۆ چیه؟ بۆ هندێ جارهكا دى دهستههلاتا میر و ئاغايان و دهرهبهگان ب هێز بیت ئهوێن پشتى بهێزبوونا هزرا نهتهوهیى كهفتبوونه قۆرنهتا ژبیركرنێ؟
يا دیار و ئاشكرا يه كو ل سهرتاسهرى كوردستانێ ب ههمى رهنگ و شێوهیان دەهۆل بۆ بهايێن عهشیرهت و ناڤچهگهريێ و ئوجاخكانێ دهێته قوتان، ههچكو ئهو سیستهمێ سهردهم د سهر را بۆرى بزاڤا خوه نويكرنێ دكهت. ئهرێ تاكهكهس رهعیهت و بێ بهایهكێ عهشیرێ بیت مرۆڤانيتره یان وهلاتیهكێ سیاسى و ئهندامێ حزبهكێ بیت و سهنگ و دهنگ و بڕیارا خۆ ههبیت باشتره؟
ئینكارا عهشیرهتان و رۆلێ وان د گهلهك بیاڤان دا ناهێته كرن، لێ قهت قهوارهيهكێ سیاسى و ئابوورى یێ سهركهفتى نهبوویه ل ههمى جیهانێ و ب سهدان سالان ژ بهرى هزرا نهتهوهيى هاتیه تاقیكرن.
بۆچى تاكێ كورد نوكه ل ڤى دهمى تا راددهيهكێ شهرم ژ پارتایهتیێ دكهت، بهلێ شهرم ژ عهشیرهتگهریێ ناكهت و شانازیێ ژى پێ دبهت؟ ئهرێ عهشیر هندى ساخلهم و باش و دادپهروهرن یان حزب ل كوردستانێ نهماینه خۆدانێن بنهما و پهیرهوێن خۆ بۆ هندهك ئارمانجان كو هندهك پارت ل كوردستانێ ههنه ههر كهس نزانیت ئارمانجا وان یا سیاسى چیه، چ دهستهیهكا سیاسى و بارهگا و ئۆرگانهك نینن و جهماوهر ژى یێ ههى.
ئهرێ حزب كهڤن بووینه و دويماهیكا ديرۆكێ یه ئێدى سویك و بازار دێ ههمى ژیانێ ب ئازادى رێكئێخن و بها بۆ بیروباوهران نهماینه و مهرج سویك و بهرویك و بازرگانى نه؟ ههر كهسێ حزبى بیت، ههلگرێ چ باوهریهكا سیاسى بیت، راستگۆترین كهس و زهلالترین كارێكتهره د جڤاكى دا و هیچ ئهجندایهكا ڤهشارتى نینه، ما بهرئاقله دنیا ههمى پێشكهفتى و هێشتا پارتێن كوردستانێ ژ ئیسلامیا ههتا لیبرالان و نهتهوهيیان ب رێكخستنا (بهلشهڤیكا) بكار دئینن. كۆمپانى و رێكخراو و سویك و بازار و دنیا چووینه د قوناغهكا دى دا و هێشتا حزبێن نهك كوردستانێ ب تنێ بهلكو ل جیهانێ ژى تووشى قهیرانا پشتى جیهانگێریا تهكنولوژى بووینه، نه حزبان و نه وهلاتان چ سهروهريهك نهماینه، لێ چ ئهلتهرناتیڤهك ژى بۆ نههاتیه دیتن كو بيیته جهگرێ ڤێ دیتنێ.
ئهرێ ژ راست حزبيێن خۆدان بیروباوهر و ئارمانج و دۆز (كوێلهنه) و د ديرۆكێ دا دژین و ب كێر ڤى سهردهمێ ناهێن یان ههتا ژبلى كوێلاتیێ تا رادهیێ (خشیمیێ) ژى دهێنه دیتن؟ ئهرێ خۆگرێدان ب هندهك بیروباوهران ڤه، پاشڤهمان و كهڤنهپهرستیه و شانازى ب بهرهلايى يێ یان عهشیرهتگهريێ (مودێرنيزمه)؟
ب دیتنا من، بهدیلێ حزبایهتیێ جارێ نههاتیه، لێ حزباتیێ ژى ئهو بهرسڤا پێدڤى بۆ ڤى سهردهمى نهمایه بدهت، یان وهك (كۆميونیستان) پشتى (پێرێسترۆيكا) يا گۆرباچۆڤى بێژین (شیوعیهت) نه خهلهته لێ پهیرهوكرنا وێ خهلهت بوو و حزباتى نهخهلهته بهس مه یا خهلهت بهربازار كرى.