وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا چ نامه گه‌هانده ئیراقێ؟
بەلاڤ بکە
گاڤ – راپۆرتا شڕۆڤه‌كارى
سه‌ره‌دانا ئه‌نتۆنى بلینكن وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ ل ئێكشه‌مبیا بۆرى یا هه‌ڤده‌م بوو ل گه‌ل ئالۆزیێن ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و ب تایبه‌ت شه‌ڕێ دناڤبه‌را حه‌ماس و ئیسرائیلێ دا، ئه‌مریكا ب رێكا بلینكنى چ په‌یام گه‌هانده ئیراقێ؟ ئارمانجێن سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ چ بوون؟ ئه‌رێ حكومه‌تا ئیراقێ دێ شێت فشارا گرۆپێن چه‌كدار یێن گرێداى ئیرانێ كێم بكه‌ت؟
مامۆستایه‌كێ زانینگه‌هێ: ئه‌مریكا یا رژده شه‌ڕێ غه‌زه به‌رفره‌هتر نه‌بیت
سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ یا هه‌ڤده‌م بوو ل گه‌ل ئالۆزیێن ل رۆژهه‌لاتا ناڤین و مامۆستایه‌كێ زانینگه‌هێ به‌حس ل ئارمانجێن سه‌ره‌دانێ دكه‌ت.
سامى عه‌بدولقادر رێكانى مامۆستایێ زانینگه‌هێ ل دۆر سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ بۆ گاڤ دیاركر "گه‌له‌ك گۆتن و گۆتار ل سه‌ر سه‌ره‌دانا بلینكنى هاتینه گۆتن، پشتى سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ، سوودانى به‌ره‌ڤ ئیرانێ ڤه چوو و ل به‌ره به‌ره‌ڤ وه‌لاتێن كه‌نداڤێ عه‌ره‌بى ژى ڤه بچیت، بلینكن نامه‌یه‌ك یان داخوازیه‌ك بۆ ئیرانێ نه‌بوویه وه‌كى ئیران دبێژیت، چونكى ده‌مێ ئیرانێ دیاركرى كو ئه‌مریكا ژ وان داخواز كریه شه‌ڕ ل ده‌ڤه‌رێ به‌رفره‌هـ نه‌بیت، ئه‌مریكا ل دویڤ دا دیاركربوو كو وێ چ داخوازیێن وه‌سا ژ ئیرانێ نه‌كرینه و وێ چ نامه و په‌یام نه‌گه‌هاندینه ئیرانێ و ئه‌ڤ چه‌نده ژ راستیێ دویره".
ناڤهاتى گۆت ژى "بلینكن ئه‌ڤرۆ به‌رپرسیاریێ دئێخیته ل سه‌ر سوودانى، چونكى رێككه‌فتن دناڤبه‌را حكومه‌تا سوودانى و ئه‌مریكا دا هه‌یه و ئه‌ڤ رێككه‌فتنا ستراتیژى تا نوكه به‌رده‌وامه، پێدڤیه گرۆپێن ب ناڤێ موقاوه‌مه‌یێ هێرشێن خۆ براوه‌ستینن، ئه‌گه‌ر ڤێ چه‌ندێ نه‌كه‌ت، ئه‌مریكا په‌یامه‌ك گه‌هاندیه وان كو تێدا وان به‌رسڤه‌كا دى هه‌بیت، ئانكۆ ئه‌مریكا گه‌له‌ك یا رژده ئه‌و شه‌ڕێ ل غه‌زه به‌رفره‌هتر نه‌بیت و نه‌بیته ئه‌گه‌ر هنده‌ك لایه‌ن بۆ خۆ بكاربینن و ئه‌مریكا بكێشنه شه‌ڕه‌كێ كو ئه‌ڤ چه‌نده ئارمانجا وانه و ئه‌مریكا باش ڤێ چه‌ندێ دزانیت، ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ چه‌ند رویبده‌ت، دێ ده‌ڤه‌ر هه‌مى بۆ ئه‌مریكا ئالۆز بیت و بیته شه‌ڕێ موسلمانان ل گه‌ل ئه‌مریكا كو ئه‌مریكا گه‌له‌ك هه‌ست ب ڤێ چه‌ندێ دكه‌ت و ئیران و رۆسیا و چین حه‌ز دكه‌ن ئه‌ڤ چه‌نده رویبده‌ت، دا كو ئه‌مریكا ژ ده‌ڤه‌رێ و ب تایبه‌ت ژ ئیراقێ خۆ بڤه‌كێشیت، ب خۆڤه‌كێشانا ئه‌مریكا ژ ده‌ڤه‌رێ، دێ پرۆژه‌یێن وان ل ده‌ڤه‌رێ پتر سه‌ركه‌ڤن، ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ ئه‌مریكا دڤێت هوشداریه‌كێ بده‌ته وان لایه‌نان چونكى هێرشێن وان گرۆپان ل سه‌ر هێزێن ئه‌مریكى ل ئیراقێ دبنه ئه‌گه‌رێ تێكچوونا ره‌وشێ د ناڤخۆیا ئه‌مریكا دا و وێ كێشیته شه‌ڕه‌كێ دى ل ده‌مه‌كێ ئه‌مریكا یا رژده شه‌ڕ به‌رفره‌هتر نه‌بیت، ئه‌ڤه نامه‌یا سه‌ره‌كى یه یا بلینكنى گه‌هاندی".
ل دۆر پلانێن ئه‌مریكا خۆیا كر "ئه‌مریكا شه‌ڕى به‌رفره‌هتر ناكه‌ت، به‌لكو وێ چه‌كه‌كێ دى یێ ژ وێ مه‌زنتر هه‌یه، ل ده‌مه‌كێ حه‌سه‌ن نه‌سروللا گه‌فێن ئالۆزكرنا ره‌وشێ ل دژى ئه‌مریكا ل ئیراقێ و یه‌مه‌نێ دكه‌ت، ئه‌ڤ چه‌نده دێ سه‌ركه‌فتن بیت بۆ ئیرانێ كو ئه‌مریكا ب شه‌ڕه‌كێ ڤه كه‌ت، ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ ئه‌مریكا گه‌له‌ك یا رژده كو خه‌ونێن وان بجهنه‌هێن، ئه‌مریكا چه‌كێ نه‌رم د ده‌ستان دا هه‌یه به‌رانبه‌ر ئیراقێ ئه‌و ژى ئابلۆقه‌دانه، ئابلۆقه‌یا ئابوورى مه‌زنترین چه‌كه د ده‌ستێن ئه‌مریكا دا كو گه‌فان پێ ل ئیراقێ بكه‌ت، بلندبوونا بهایێ دۆلارى ئێك ژ وان رێكانه یێن ئه‌مریكا گرتیه به‌ر دا كو پاره‌یێ ئیراقێ نه‌چیته ئیرانێ و نه‌چیته ژ ده‌رڤه، هه‌روه‌سا ئه‌مریكا فشار ل سه‌ر حكومه‌تا ئیراقێ كریه كو پێگیریى ب سیسته‌مێ به‌نكى یێ نێڤده‌وله‌تى بكه‌ت و حكومه‌تا سوودانى د ڤێ چه‌ندێ دا سه‌رنه‌كه‌فتیه، هنده‌ك لایه‌ن دۆلارى ب كاش دبه‌نه ژ ده‌رڤه و بهایێ دۆلارى ل ئیراقێ به‌رده‌وام بلند دبیت، ئه‌مریكا دڤیا په‌یامه‌كێ بگه‌هینیته ئیراقێ كو ئه‌گه‌ر ئه‌ڤ چه‌نده به‌رده‌وام بیت دێ وان په‌یامه‌كا دى هه‌بیت و ب رێكا چه‌كێ ئابوورى دێ بهایێ دراڤێ ئیراقى هێش كێمتر لێكه‌ت، هه‌روه‌سا پاره‌كێ وه‌سا بۆ ئیراقێ ناڤرێكه‌ت هه‌تا بودجه بهێته بجهئینان، ئه‌مریكا دزانیت هه‌رده‌مێ ئه‌و پاره‌ى ڤرێدكه‌ت، دێ ئه‌و پاره‌یه هه‌مى هێته ره‌ڤاندن و دزین و دێ به‌ره‌ڤ ئیرانێ بۆ به‌رده‌وامبوونا وێ د هه‌ڤڕكیێ دا ل ده‌ڤه‌رێ دێ هێته ڤرێكرن، ئه‌ڤ چه‌كێ ئه‌مریكا ژ هه‌میان بهێزتره".
وى مامۆستایێ زانیگه‌هێ ئاماژه ب وێ چه‌ندێ ژى كر كو "پلانا دوێ یا ئه‌مریكا لێدانا وان مێلیشیاتایه و ئه‌مریكا ژ سوودانى دڤێت په‌یامه‌كێ بگه‌هینیته وان لایه‌نان كو حه‌شد ژى ل پشت وان هێرشایه، ئه‌مریكا دزانیت كو سوودانى نه‌شێت وان براوه‌ستینیت، لێ ژ سوودانى دخوازیت په‌یامه‌كێ بگه‌هینیته سه‌ركرده‌یێن وان، ئیران و حه‌شد ره‌تدكه‌ن كو ئه‌و ل پشت وان هێرشێن ل سه‌ر ئه‌مریكا بن، لێ ئه‌مریكا باش دزانیت كو ئه‌و ل پشت وان هێرشانه، ئه‌مریكا نامه‌یه‌ك ب رێكا سوودانى گه‌هاندیه وان لایه‌نان كو وان هێرشان براوه‌ستینن یان دێ وان هه‌لویستێن دى هه‌بن، ئه‌و هه‌لویسته ژى ئه‌وه دێ ئه‌مریكا هێرشكه‌ته سه‌ر وان گرۆپێن موقاوه‌مه‌یێ و ب تایبه‌ت ل سووریا، ره‌نگه ئه‌مریكا دربێ خۆ ل وان گرۆپان بده‌ت ل ئیراق و سووریا".
ناڤهاتى زێده ژى كر "پێنگاڤا دى ئه‌وه ئه‌مریكا ئابلۆقه‌یێ بێخیته سه‌ر سووریا چونكى به‌شار ئه‌سه‌د شه‌رعیه‌تێ دده‌ته مایتێكرنێن ئیرانێ و رۆسیا ل ده‌ڤه‌رێ و ب رێكا وى كارێن خۆ دكه‌ن، ئه‌مریكا ب رێكا گڤاشتنێ ل سه‌ر ئه‌سه‌دى دێ بیته ئه‌گه‌ر كو لایه‌نێن به‌رهنگارێن وى بسه‌ركه‌ڤن و ئه‌ڤ چه‌نده نه د به‌رژه‌وه‌ندیا ئیرانێ و رۆسیا دایه، د هه‌مان دا هزره‌كا دى هه‌یه كو ئه‌مریكا ڤه‌قه‌تیانه‌كێ دناڤبه‌را ئیراقێ و سووریا دا چێبكه‌ت و ئه‌ڤ چه‌نده ڤه‌قه‌تیانا ئیرانێ یه ژ ده‌ڤه‌رێ هه‌میێ و ب تایبه‌ت ژ سووریا و لوبنانێ، ئه‌ڤه ژى پلانه‌كا ئه‌مریكى یه، ئه‌ڤ هه‌ر سێ پێنگاڤێن مه ئاماژه‌پێكرین یێن سه‌ره‌كى نه كو ئه‌مریكا د قووناغێن بهێت دا بگریته به‌ر، ژ به‌ر ڤێ چه‌ندێ ژى ئه‌م هه‌ر دبێژین كو ئه‌مریكا گه‌له‌ك كارتێن دی یێن ب هێز هه‌نه به‌رى كو بچیته شه‌ڕى".
چاڤدێره‌كێ سیاسى: حكومه‌تا سوودانى ل به‌رانبه‌ر مێلیشیایێن چه‌كدار یا لاوازه
ل گه‌ل ئالۆزبوونا ره‌وشا ده‌ڤه‌رێ فشارێن گرۆپێن چه‌كدار ل سه‌ر حكومه‌تا سوودانى زێده دبن و چاڤدێره‌كێ سیاسى سێ فاكته‌ران دیار دكه‌ت كو نه د به‌رژه‌وه‌ندیا ئیرانێ و گرۆپێن چه‌كدار دانه.
عه‌لى ئیبراهیم باخ چاڤدێرێ سیاسى ل دۆر په‌یاما بلینكنى ڤیاى بگه‌هینیته ئيراقێ بۆ گاڤ دیاركر "یا خۆیایه كو سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ گرێداى ره‌وشا نوكه‌یه ل ئیراقێ و رۆژهه‌لاتا ناڤین، ب تایبه‌ت ژى دناڤبه‌را ئه‌مریكا و ئسرائیلێ ژ لایه‌كێ ڤه و ئه‌و وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ یێن گرێداى ئیرانێ ژ لایه‌كێ دى ڤه، وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ ل سه‌ر جه‌مسه‌رێ ئیرانێ هه‌روه‌سا یێ سعوودیه هاتینه دابه‌شكرن، ئه‌و به‌ره‌یێ گرێداى ئیرانێ ئالۆزى ئێخستینه ده‌ڤه‌رێ، لێ پشتى ئه‌مریكا رێژه‌یه‌كا مه‌زن ژ چه‌كێ ئینایه ده‌ڤه‌رێ، هه‌مى لایه‌نان حه‌ماس هێلانه دناڤ ئالۆزیێ را و ئه‌و تشتێ ئه‌و لایه‌نه دبێژن ب تنێ سلۆگانن، حه‌سه‌ن نه‌سروللاى وێ رۆژێ هنده‌ك سوحبه‌ت به‌حسدكرن وه‌كى په‌یامنێره‌كێ ته‌له‌فزیۆنێ بوو و هه‌ر دگۆت مه وه كریه و دێ وه‌كه‌ین و ژ دویرڤه، هه‌میان حه‌ماس هێلانه د هه‌ڕیێ را".
سه‌باره‌ت نامه‌یێن ئه‌مریكا گه‌هاندین ناڤهاتى خۆیا دكه‌ت "ئه‌مریكا به‌رى بلینكن بهێت، ب رێكا وى چه‌كێ ڤرێكریه ده‌ڤه‌رێ، هنده‌ك نامه‌یێن دى ڤرێكرینه، جارێ یا دیار نینه كا بلینكن چ د نامه‌یا گه‌هاندیه ئیراقێ دا گۆتیه یان نه‌گۆتیه چونكى نه‌هاتیه راگه‌هاندن، ب تنێ ژ لایێ پرۆتۆكۆلى ڤه هاتیه گۆتن كو ئه‌و یێ هاتیه ئیراقێ و به‌حسێ ده‌ڤه‌رێ كریه، لێ وه‌سا دیار بوویه كو ئه‌و سه‌ره‌دانه گرێدایه ب گه‌فێن ئه‌مریكا بۆ سه‌ر ئیرانێ ب شێوه‌یه‌كێ راسته‌وخۆ، پێكڤه‌گرێدانه‌ك دناڤبه‌را هاتنا بلینكنى بۆ ئیراقێ و سه‌ره‌دانا ل دویڤ دا یا سوودانى بۆ ئیرانێ دا هه‌یه، هه‌روه‌سا پشتى ڤه‌گه‌ڕیانا سوودانى ب چه‌ند ده‌مژمێره‌كان ژى، چارچووڤه‌یێ هه‌ماهه‌نگیێ كۆمبوونه‌ك گرێدابوو، ئانكۆ ئه‌مریكا گه‌فێن ئێكسه‌ر ل ئیرانێ و هه‌ر لایه‌نه‌كێ د به‌ره‌یێ ئیرانێ دا كرینه".
سه‌باره‌ت هه‌لویستێ حكومه‌تا ئیراقێ دناڤبه‌را فشارێن گرۆپێن چه‌كدار یێن گرێداى ئیرانێ ژ لایه‌كێ ڤه و هه‌روه‌سا رێككه‌فتنا ستراتیژى ل گه‌ل ئه‌مریكا ژ لایه‌كێ دى ڤه، ئه‌و چاڤدێره دبێژیت "حكومه‌تا سوودانى ل به‌رانبه‌ر گرۆپێن چه‌كدار یا لاوازه، ئه‌گه‌ر ئیرانێ نه‌ڤێت سه‌قامگیرى ل ئیراقێ هه‌بیت، سه‌قامگیرى په‌یدا نابیت، دو تا سێ فاكته‌ر هه‌نه كو حكومه‌تا ئیراقێ تا رادده‌یه‌كێ ژ ڤێ ئاریشه‌یێ بده‌ركه‌ڤیت، ئه‌و ژى؛ ئێك: ئیران و حزبوللا هه‌ست ب ترسێ دكه‌ن و حه‌ماس هێلانه د وێ ئالۆزیێ دا، دو: ترسا وان گرۆپان ژ بابه‌تێ بهایێ دۆلارى به‌رانبه‌ر دینارى گه‌له‌ك یا مه‌زنه و ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا هه‌ر گوهۆڕینه‌كا گرێداى بهایێ دۆلارى بكه‌ت دێ حكومه‌تا ئیراقێ ب ئوتوماتیكى كه‌ڤیت، سێ: ئه‌و گرۆپه جاره‌كا دى دترسن سه‌ركرده‌یه‌كێ وان بهێته كوشتن وه‌كى ئه‌مریكا ل سالا 2020ێ قاسم سلێمانى و ئه‌بو مه‌هدى ئه‌لموهه‌ندس كوشتین، ئه‌ڤ سێ فاكته‌ره دیار دكه‌ن كو ل ئیراقێ چ تشت رویناده‌ن".
ل به‌رانبه‌ر ئالۆزیێن رۆژهه‌لاتا ناڤین، چ ل سه‌ر دپلۆماسیه‌تا كوردى یه بكه‌ت؟ عه‌لى ئیبراهیم ل دۆر ڤێ پرسیارێ دبێژیت "هه‌مى ده‌مان كوردان هه‌مان ئاریشه هه‌یه، ئه‌و ژى كوردان چ ستراتیژى بۆ سوبه‌هى نینن، به‌لكو ب تنێ ستراتیژیا كوردان ل گه‌ل ئه‌ڤرۆیه، پێدڤیه خواندنه‌ك ژ بۆ پاشه‌رۆژێ هه‌بیت، هه‌روه‌سا ل سه‌ر پارتى و ئێكه‌تیێ پێدڤیه هنده‌ك داگیڕانان بۆ ئێكودو بكه‌ن، هه‌روه‌سا ئێكخستنا پێشمه‌رگه‌ى و بهێزبوونا حكومه‌تێ ژ كارێن پێدڤیه و ب تایبه‌ت بۆچوونه‌ك ل ئه‌ورۆپا هه‌یه كو هه‌رێما كوردستانێ پێدڤیه بمینیت چونكى ئه‌و ده‌ڤه‌رێ دپارێزیت".
ئارمانجێن سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ چ بوون؟
سه‌ره‌دانا وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ بوویه مانشتێتێ ده‌زگه‌هێن میدیایى و ژماره‌یه‌كا ژێده‌ران به‌حس ل ئارمانجێن سه‌ره‌دانێ دكه‌ن.
تۆڕا CNN یا ئه‌مریكى ل دۆر سه‌ره‌دانا ئه‌نتۆنى بلینكن وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا بۆ ئیراقێ دیاركریه "بلینكن د سه‌ره‌دانه‌كا رانه‌گه‌هاندى دا ل ئێكشه‌مبیێ گه‌هشتبوو به‌غدا، ئه‌و وێستگه‌هه‌كا گرنگ بوو د سه‌ره‌دانا وى یا ب له‌ز دا ل ده‌ڤه‌رێ، بلینكن ل گه‌ل محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ ل به‌غدا بۆ پتر ژ ده‌مژمێره‌كێ كۆمببوو، هه‌روه‌سا وى سه‌ره‌دانا بالیۆزخانه‌یا ئه‌مریكا ل ئیراقێ كربوو و ل وێرێ راپۆرته‌ك ل دۆر مه‌ترسیێن ل سه‌ر سازیێن ئه‌مریكى وه‌رگرتبوو".
وێ تۆڕێ خۆیا ژى كریه "به‌رپرسێن ئه‌مریكى هوشدارى ژ پشكداریا هنده‌ك لایه‌نێن دى د شه‌ڕێ ئیسرائیل و حه‌ماسێ دا داینه، پشتى هێرشا حه‌ماسێ ل 7ى ئوكتۆبه‌را بۆرى، ئه‌و گرۆپێن ئیران پشته‌ڤانیێ لێ دكه‌ت هێرش ل سه‌ر هێزێن ئه‌مریكى ل ئیراقێ و سووریا زێده كرینه".
هه‌ر د راپۆرتا CNN دا هاتیه "ل هه‌یڤا بۆرى، ئه‌مریكا سێ درۆنێن ئاراسته‌ى هێزێن وان هاتینه كرن ل ئیراقێ ئێخستبوون و د ئێك ژ هێرشان دا هنده‌ك زیان گه‌هشتبوو هێزێن هه‌ڤپه‌یمانان، هێرشێن ل سه‌ر هێزێن ئه‌مریكى ل ئیراقێ هه‌ر ژ ده‌مێ ئه‌مریكا ئه‌ركێ خۆ یێ شه‌ڕێ ل وێرێ ب دویماهیك ئیناى و به‌ره‌ڤ پێشكێشكرنا شیره‌تكاریان و هاریكاریا سوپایێ ئیراقێ ڤه چووى كێمببوون".
بلينكن دیاركربوو كو كۆمبوونا وى ل گه‌ل سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ یا سه‌ركه‌فتى بوو و دیاركربوو كو وى گۆتبوو سوودانى "هێرشێن وان مێلیشیایێن ئیران پشته‌ڤانیێ لێدكه‌ت ل دژى ئه‌مریكیان نه جهێ قه‌بویلكرنێ نه"، بلینكن هه‌روه‌سا دوپاتكربوو "ئه‌مریكا دێ هه‌ر تشتێ گرنگ ژ بۆ پاراستنا ئه‌مریكیان و سازیێن له‌شكه‌رى یێن ئه‌مریكى كه‌ت".
بلينكن زێده‌تر ژى گۆتبوو "ئه‌مریكا و ئیراقێ ئارمانجه‌ك و پێگیریه‌كا هه‌ڤپشك هه‌یه ئه‌و ژى رێگریكرنه ل هێرشێن مێلیشیایێن ژ لایێ ئیرانێ ڤه پشته‌ڤانى لێ دهێته كرن"، وه‌زیرێ ده‌رڤه یێ ئه‌مریكا هه‌روه‌سا په‌سنا به‌یانا سوودانى كر ئه‌وا كو ئه‌ڤ هێرشێن ل دژى هێزێن ئه‌مریكى ئیدانه‌كرى.
بلینكن ئاماژه دابوو وێ چه‌ندێ كو ئه‌و ل گه‌ل هێزێن ئه‌مریكى ژ بۆ گرتنه‌به‌را رێكاران بۆ رێگریێ ل وان هێرشان كار دكه‌ن.
راپۆرتا CNN دیار ژى دكه‌ت "هه‌ردو سه‌ركرده‌یان گه‌نگه‌شه ل دۆر گره‌نتیكرنا نه‌به‌لاڤبوونا شه‌ڕه‌نیخا ل غه‌زه بۆ ده‌ڤه‌ره‌كا به‌رفره‌هتر هه‌روه‌سا پێگیریا ئه‌مریكا ب هه‌ماهه‌نگیێ ل گه‌ل ئیراقێ و هه‌ڤپشێكن دى ل رۆژهه‌لاتا ناڤین بۆ گره‌نتیكرنا گه‌هشتنا هاریكاریێن مرۆڤایه‌تى كرن، ماتیۆ میله‌ر په‌یڤدارێ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه یا ئه‌مریكا ئاماژه دابوو وێ چه‌ندێ كو هه‌ردو لایه‌نان به‌حس ل گرنگیا نه‌كۆچكرنا فله‌ستینیان بێى حه‌زا وان بۆ ده‌رڤه‌ى غه‌زه كربوون".
ژ لایێ خۆڤه، ئاژانسا رۆیته‌رز د راپۆرته‌كێ دا ل دۆر سه‌ره‌دانا بلینكنى بۆ ئیراقێ دیاركریه "بلینكن ل ئێكشه‌مبیێ د سه‌ره‌دانه‌كا نه‌راگه‌هاندى دا چووبوو ئیراقێ د چارچووڤه‌یێ سه‌ره‌دانا وى دا بۆ رۆژهه‌لاتا ناڤین ژ بۆ كێمكرنا گرژیان پشتى شه‌ڕێ ئیسرائیلێ و حه‌ماس، پشتى سه‌ره‌دانا كه‌رتێ رۆژئاڤا ل فله‌ستینێ، بلینكن ئێكه‌م سه‌ره‌دانا خۆ ب سیفه‌تێ مه‌زنه دپلۆماتكارێ ئه‌مریكى بۆ ئیراقێ ئه‌نجامدا و گۆتوبێژ ل گه‌ل محه‌مه‌د شیاع سوودانى سه‌رۆكوه‌زیرێ ئیراقێ كرن".
ل دۆر ئارمانجا سه‌ره‌دانا بلینكنى بۆ ئیراقێ ئه‌و راپۆرته دیار دكه‌ت "واشنتۆن بزاڤێن رێگریێ ل په‌یدابوونا شه‌ڕه‌نیخه‌كا هه‌رێمایه‌تى یا به‌رفره‌هتر دكه‌ت، هه‌روه‌سا بزاڤێن خۆ یێن دپلۆماسى ل گه‌ل وه‌لاتێن ده‌ڤه‌رێ به‌رفره‌هتر كرینه، ئه‌و وه‌لاتێن خه‌لكێ وان ژ هێرشا ئیسرائیلێ ل سه‌ر غه‌زه د تۆره".
راپۆرتا رۆیته‌رز دیار ژى كریه "به‌رپرسێن به‌رگریێ یێن ئه‌مریكى دیاركرینه كو هێرشێن مووشه‌كى و ب درۆنان ل سه‌ر هێزێن ئه‌مریكى و هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤده‌وله‌تى ل ئیراقێ و سووریا زێده بووینه هه‌ر ژ ده‌مێ ده‌ستپێكرنا هێرشێن حه‌ماس ل 7ى ئوكتۆبه‌رێ ئه‌وێن بووینه ئه‌گه‌رێ ئۆپه‌راسیۆنه‌كا له‌شكه‌رى یا ئیسرائیلى یا به‌رفره‌هـ ل سه‌ر غه‌زه، گرۆپێن چه‌كدار یێن ئیراقى یێن هه‌ڤپه‌یمان ل گه‌ل ئیرانێ گه‌فێن ئه‌نجامدانا هێرشێن ب مووشه‌كان و درۆنان كرینه ئه‌گه‌ر ئه‌مریكا پشته‌ڤانیێ ل ئیسرائیلێ ل دژى حه‌ماس ل غه‌زه بكه‌ت".
راپۆرتێ خۆیا ژى كریه "سوودانى سۆز دابوو لێپرسینێ ل گه‌ل وان لایه‌نێن هێرشێن مووشه‌كى كرینه سه‌ر سێ سه‌ربازگه‌هێن له‌شكه‌رى ل ئیراقێ یێن كو شیره‌تكارێن هه‌ڤپه‌یمانیا نێڤده‌وله‌تى لێ هه‌ین بكه‌ت، ژ وان ژى سه‌ربازگه‌ها عه‌ین ئه‌سه‌د ل رۆژئاڤایێ ئیراقێ، سه‌ربازگه‌هه‌كا نزیكى فڕۆكه‌خانه‌یا به‌غدا یا نێڤده‌وله‌تى و سه‌ربازگه‌ها حه‌ریر ل هه‌ولێرێ".
راپۆرتا رۆیته‌ز ئاماژه دایه وێ چه‌ندێ ژى "حزبوللا ئه‌وا باره‌گایێ وێ ل لوبنانێ و وه‌كى حه‌ماس ژ لایێ ئیرانێ ڤه پشته‌ڤانی لێ دهێته كرن، هێرش ل سه‌ر باكۆرێ ئیسرائیلێ ئه‌نجامداینه و حه‌سه‌ن نه‌سروللا ئه‌میندارێ گشتى یێ وێ حزبێ ل گه‌ل گه‌هشتنا بلینكنى بۆ ده‌ڤه‌رێ هوشدارى دابوو و دیاركربوو كو رێگریكرن ل په‌یدابوونا شه‌ڕه‌نیخه‌كا هه‌رێمایه‌تى پشتبه‌ستنێ ل سه‌ر راوه‌ستاندنا هێرشا ئیسرائیلێ ل سه‌ر غه‌زه دكه‌ت".
به‌رى سه‌ره‌دانا وى بۆ ئیراقێ، بلینكن ل رۆژا ئێكشه‌مبیا بۆرى ل گه‌ل مه‌حموود عه‌باس سه‌رۆكێ ده‌ستهه‌لاتا فله‌ستینى ل رامه‌للا كۆمببوو زێده‌بارى سه‌ره‌دانێن وى بۆ ئیسرائیل، ئوردن، قوبرس و توركیا.
به‌رى سه‌ره‌دانا بلینكن بۆ ئیراقێ، لوید ئۆستن وه‌زیرێ به‌رگریێ یێ ئه‌مریكا بلندترین به‌رپرس بوو د كارگێریا ئه‌مریكى دا كو سه‌ره‌دانا ئیراقێ كرى ده‌مێ ل ئادارا بۆرى گه‌شته‌كا نه‌راگه‌هاندى بۆ به‌غدا ئه‌نجامداى.
